Wacław Zbrowski

Wojsko i służby mundurowe

Wacław Zbrowski, znany również pod pseudonimem „Braciszek”, urodził się 15 listopada 1889 roku w Radomiu. W trakcie swojej kariery wojskowej osiągnął tytuł podpułkownika administracji w piechocie Wojska Polskiego.

Jego życie zakończyło się w 1956 roku w miejscowości Varel, gdzie spędził ostatnie lata. Zbrowski pozostawił po sobie ślad w historii polskiego wojska, co czyni go postacią wartą pamięci.

Życiorys

Wacław Zbrowski przyszedł na świat 15 listopada 1889 roku, będąc synem Piotra i Marii z Oktabskich. Miał brata, Stanisława, który tragicznie zakończył swoje życie w 1905 roku po nieudanym zamachu na carskiego oficera.

W swoim życiu aktywnie uczestniczył w działalności Organizacji Bojowej Polskiej Partii Socjalistycznej (PPS), gdzie przyjął pseudonim „Braciszek”. W ramach tej organizacji pełnił rolę szefa „uczniowskiej piątki bojowej”, w której skład wchodzili także Jan Gruszczyński, Jerzy Pieczynis, Roman Machnicki, Stefan Rodkiewicz, Stanisław Werner oraz Teodor Latomski. Brał udział w aż 17 zamachach i akcjach bojowych, co jasno pokazuje jego zaangażowanie w walkę o wolność.

Został aresztowany 14 grudnia 1906 roku, jednak w marcu 1907 roku wypuszczono go z powodu braku dowodów. W międzyczasie dokonał egzekucji na kpt. Samsonowie, którego oddział wcześniej zabił Stanisław Werner. Po ponownym aresztowaniu, Wacław spędził w więzieniu wiele miesięcy w X Pawilonie Cytadeli Warszawskiej. Po złożeniu obietnicy opuszczenia rosyjskich granic, zyskał wolność; jednak mimo to pozostał w kraju i opuścił go dopiero w obliczu zagrożenia aresztowaniem.

Ukończył I Wyższą Szkołę Realną w Krakowie w 1911 roku, a po tym związał się z Politechniką Lwowską. Wciąż działał w PPS i przystąpił do Związku Walki Czynnej oraz Związku Strzeleckiego. W ramach Legionów Polskich, do których wstąpił w sierpniu 1915 roku, przydzielono go do 1 pułku piechoty w składzie I Brygady. 12 listopada 1914 roku awansował na podporucznika, a w marcu 1915 roku przeszedł do Oddziału Karabinów Maszynowych I Brygady, aby od maja 1915 roku służyć w II batalionie 4 pułku piechoty. Po pewnym czasie, 1 lipca 1916 roku, awansował na porucznika.

Po tym, jak Polska odzyskała niepodległość, Wacław wstąpił do Wojska Polskiego, gdzie 24 listopada 1918 roku, pod jego dowództwem, jednostka zajęła Włodzimierz Wołyński. Został również uczestnikiem wojny polsko-bolszewickiej, gdzie jako kapitan dowodził I batalionem 3 pułku piechoty Legionów podczas walk o Lidę. Za swoje heroiczne czyny został uhonorowany Orderem Virtuti Militari. 15 lipca 1920 roku zatwierdzono go na stanowisku majora z datą z 1 kwietnia 1920 roku, w grupie oficerów byłych Legionów Polskich, mając jednocześnie okresowe dowództwo w Dąbrowie Górniczej.

Następnie przeszedł weryfikację w stopniu majora z datą starszeństwa z 1 czerwca 1919 roku w korpusie oficerów piechoty. 30 września 1922 roku został powołany do aktywnej służby w Baonach Celnych z jednoczesnym oddaniem do dyspozycji Głównej Komendy Baonów Celnych. W swojej karierze wojskowej służył także w 31 pułku Strzelców Kaniowskich, który został przeniesiony z Kalisza do Łodzi. Jego adiutantem był ppor. Kazimierz Czyhiryn. Dalsza służba obejmowała także 81 pułk Strzelców Grodzieńskich (1923) oraz dowodzenie I batalionem 39 pułku piechoty Strzelców Lwowskich.

W październiku 1926 roku Wacław został przeniesiony z 15 Pułku Piechoty „Wilków” w Dęblinie do 18 pułku piechoty w Skierniewicach, gdzie pełnił funkcję zastępcy dowódcy pułku. 12 kwietnia 1927 roku mianowano go podpułkownikiem, z datą starszeństwa z 1 stycznia 1927 roku. W listopadzie tego samego roku przypisano go do kadry oficerów piechoty i równocześnie do Gabinetu Ministra Spraw Wojskowych jako oficera łącznikowego. 12 marca 1929 roku został przeniesiony do Oficerskiego Trybunału Orzekającego, zachowując dotychczasowe stanowisko. W marcu 1930 roku został komendantem Powiatowej Komendy Uzupełnień Warszawa Miasto I, a w 1938 roku jego jednostka przekształciła się w Komendę Rejonu Uzupełnień Warszawa Miasto I, w której pełnił rolę komendanta do wybuchu II wojny światowej.

Po rozpoczęciu działań wojennych w 1939 roku wziął udział w kampanii wrześniowej. Po zakończeniu konfliktu brał aktywny udział w organizacji PPS w Niemczech. Zmarł w 1956 roku w Varel, w Niemczech Zachodnich.

Ordery i odznaczenia

Wacław Zbrowski, jako wyróżniająca się postać w historii Polski, otrzymał szereg honorowych odznaczeń. Oto lista nagród, które miał zaszczyt zdobyć:

  • Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 6039,
  • Krzyż Niepodległości z Mieczami (przyznany 20 stycznia 1931 roku),
  • Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (przyznany 11 listopada 1937 roku),
  • Krzyż Walecznych (otrzymany trzykrotnie),
  • Złoty Krzyż Zasługi (przyznany 10 listopada 1928 roku).

Przypisy

  1. Zarządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej. Nadanie Orderu Odrodzenia Polski. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”. Nr 2, s. 34, 11.11.1937 r.
  2. M.P. z 1937 r. nr 260, poz. 410 „za zasługi w służbie wojskowej”.
  3. M.P. z 1931 r. nr 18, poz. 31 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  4. Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 286, 859.
  5. Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 525.
  6. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 31.03.1930 roku, s. 103.
  7. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 12.03.1929 roku, s. 91.
  8. Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 117, 166.
  9. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 25 z 31.10.1927 roku, s. 296.
  10. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 20.04.1927 roku, s. 117.
  11. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 42 z 11.10.1926 roku, s. 335.
  12. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 55 z 22.05.1925 roku, s. 270.
  13. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 346.
  14. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 222.
  15. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 401.
  16. Rozkaz DOGen. Kielce ↓, Nr 73 z 16.08.1920 roku, pkt 819.
  17. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 27 z 21.07.1920 roku, s. 598.
  18. Stefan Res-Rodkiewicz: Uczniowskie piątki bojowe w Radomiu 1905–1907. 1936, s. 22, 29–30, 33.
  19. Stefan Res-Rodkiewicz: Uczniowskie piątki bojowe w Radomiu 1905–1907. 1936, s. 17–19.
  20. Kpt. Kazimierz Czyhiryn opuszcza Łódź, przenosząc się do Lwowa. „Republika”, s. 6, Nr 40 z 10.02.1938.
  21. Wojskowe Centrum Edukacji Obywatelskiej [online], wceo.com.pl [dostęp 03.08.2019 r.]
  22. 26 stycznia 1934 ogłoszono sprostowanie daty urodzenia z „16 czerwca 1889” na „15 listopada 1889”. Zarządzenia Ministra Spraw Wojskowych. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”. Nr 2, s. 23, 26.01.1934 r.

Oceń: Wacław Zbrowski

★★★★★
Średnia ocena:5 Liczba ocen:25