Tadeusz Schwartz

---

Życiorys

Urodziny Tadeusza Schwartza miały miejsce w rodzinie, w której Stanisław, jego ojciec, zajmował się handlem jako kupiec, a matka, Maria Splissgarth, stanowiła ważny element jego wczesnego życia. Po ukończeniu studiów, w 1933 roku, uzyskał dyplom inżyniera elektryka, realizując pracę dyplomową w dziedzinie techniki wysokich napięć. Już na początku roku 1939, objął kierownictwo techniczne w Fabryce Grzejników „Gródek” na Pomorzu, co zapoczątkowało jego długą karierę zawodową.

W czasie II wojny światowej przebywał w Radomiu, gdzie pracował jako kierownik laboratorium fotograficznego, które mieściło się w sklepie fotograficznym jego brata Jerzego. To właśnie tam, w trudnych warunkach okupacji, ukrywał się przyszły profesor Bolesław Iwaszkiewicz. Wówczas Tadeusz Schwartz musiał w wielu ankietach dotyczących tożsamości społecznej zaznaczać swoje pochodzenie jako „mieszczańskie”, co w tamtych czasach stawiało go w gorszej pozycji w porównaniu do osób pochodzenia robotniczego lub chłopskiego.

Po zakończeniu wojny, w 1945 roku, powrócił na Politechnikę Warszawską, angażując się w odbudowę Wydziału Elektrycznego. Początkowo pracował jako adiunkt, później jako wykładowca, a od 1950 roku pełnił funkcję zastępcy profesora. W ramach Oddziału Prądów Silnych prowadził pierwsze wykłady dotyczące Grzejnictwa Elektrycznego oraz zorganizował dydaktyczno-naukowe laboratorium, które w 1951 roku przekształcono w Katedrę Grzejnictwa Elektrycznego, zostając jej pierwszym kierownikiem. Oprócz prowadzenia wykładów na macierzystym Wydziale, zajmował się także nauczaniem elektrotechniki na Wydziale Chemii oraz w Wieczorowej Szkole Inżynierskiej w Radomiu w latach 1953–1955. Tradycja wykładów sanie elektrotechniki na Wydziale Chemii przez elektrotermików przetrwała do dzisiaj.

Tadeusz Schwartz jest autorem dwóch ważnych podręczników z zakresu grzejnictwa elektrycznego, które zostały wydane w 1946 i 1947 roku. W 1951 roku jego praca doktorska w dziedzinie elektrotermii stała się pierwszą obronioną pracą z tego obszaru w Polsce, a Rada Wydziału nadała mu stopień naukowy doktora z odznaczeniem, co w tamtym czasie było ewenementem. Promotorem jego rozprawy był profesor Stanisław Kończykowski, kierownik Katedry Urządzeń Elektrycznych. Dnia 19 stycznia 1955 roku, odznaczony Medalem 10-lecia Polski Ludowej, a już w tym samym roku uzyskał tytuł profesora nadzwyczajnego i zrezygnował z wykładów w Radomiu, aby poświęcić się w pełni pracy na Politechnice oraz przy projektach związanych z elektrotermią. W 1959 roku został profesorem zwyczajnym, a opinię do wniosku o nadanie tytułu przygotowali znani profesorowie, w tym Kończykowski oraz Tadeusz Cholewicki.

W 1962 roku Katedra Grzejnictwa Elektrycznego została przekształcona w Katedrę Elektrotermii, co stało się początkiem intensywnego rozwoju programów studiów w tej specjalności. To zagadnienie miało wpływ nie tylko na krajowe uczelnie, ale również na instytucje w Czechosłowacji i NRD. W tym okresie również rozwijała się wspólpraca międzynarodowa, zarówno z instytucjami z krajów socjalistycznych, jak i kapitalistycznych. Często do Warszawy przyjeżdżali goście z państw europejskich, w tym profesor Pietermaat z Belgii, a także przedstawiciele Szwecji i Francji, gdzie mieściła się centrala Międzynarodowej Unii Elektrotermii. Schwartz utrzymywał również bliskie relacje z radzieckimi naukowcami z WNIETO, największego wówczas instytutu elektrotermii na świecie.

W swoim dorobku miał wiele ekspertyz, które wykonał dla hut takich jak Batory, Małapanew, Ostrowiec, a także Stalowa Wola oraz Warszawa. Współpracował z profesorami Findeisenem, Skrzypkiem i Mazurem, biorąc udział w zespole, który opracowywał pierwsze na świecie urządzenie do optymalizacji pracy pieców łukowych w przemysłowej produkcji stali. Od momentu założenia Komitetu Elektrotechniki PAN, przewodniczył utworzonej w jego ramach Sekcji Elektrotermii. W latach 1964–1970 kierował zespołem redakcyjnym Biuletynu PKEt „Elektrotermia” publikowanego w „Przeglądzie Elektrotechnicznym”. Schwartz był również członkiem Rady Czasopism Elektrycznych SEP oraz referentem w dziale „Elektrotermia” w „Polskim Słowniku Elektrotechnicznym”. Był aktywny w Radzie Normalizacyjnej przy Polskim Komitecie Normalizacji oraz pracował jako rzeczoznawca w Centralnym Urzędzie Jakości i Miar, a także w Polskiej Izbie Handlu Zagranicznego. Dodatkowo, uczestniczył w pracach Rady Naukowej Instytutu Mechaniki Precyzyjnej oraz był skarbnikiem i członkiem Prezydium Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Elektrotechniki Teoretycznej i Stosowanej. W 1966 roku opublikował swoją ostatnią monografię pt. Termokinetyka układów elektrotermicznych.

Tadeusz Schwartz zmarł w Warszawie, a jego ciało spoczęło 18 grudnia 1970 roku na cmentarzu Bródnowskim (kwatera 68E-6-28).

---

Oceń: Tadeusz Schwartz

---