Karol Filip Knabe, urodzony około roku 1830 w Radomiu, to postać o znaczącym wpływie na historię polskiej farmacji oraz ruchów niepodległościowych. Jako aptekarz i farmaceuta, zyskał uznanie w środowisku medycznym, a jego praca w aptece przyczyniła się do rozwoju tego zawodu w Polsce.
Niestety, jego życie zakończyło się 23 stycznia 1873 roku w Sanoku, gdzie zmarł w wyniku okoliczności związanych z jego działalnością. Karol Knabe był również zaangażowany w powstanie styczniowe, a jego działania w tej kwestii świadczą o patriotyzmie i niezłomnej woli walki o wolność Polski.
Życiorys
Karol Filip Knabe urodził się około 1830 roku w Radomiu. Pochodził z rodziny Knabe, która nosiła herb Radwan. Jego ojcem był Mikołaj, który pełnił funkcję kontrolera w składzie Głównym Tabak w Radomiu, a także inspektora akcyzy tabacznej. Matką Karola była Karolina z domu Loeben. W jego rodzinie byli również bracia: Henryk, Aleksander oraz Adolf. W Radomiu istniała apteka prowadzona przez rodzinę Knabe.
Karol zdobył stopień magistra farmacji; z niektórych źródeł wynika, że posiadał również stopień doktora filozofii. W roku 1856 był zatrudniony jako podaptekarz w aptece Juliusza Knolla w Łodzi, gdzie jego młodszy brat Henryk, urodzony w 1841 roku w Radomiu, również rozpoczął swoją edukację.
W 1861 roku Knabe mieszkał w Sielcach, zlokalizowanych w powiecie warszawskim. Wziął aktywny udział w powstaniu styczniowym z 1863 roku, gdzie sprawował funkcję naczelnika powiatu pułtuskiego. W obliczu zagrożenia aresztowaniem przez żandarmerię, zmuszony był do ucieczki. Przebywał przez jakiś czas w Dreźnie, gdzie angażował się w organizowanie dostaw broni dla walczących powstańców. Warto dodać, że jego brat Henryk także brał udział w walkach.
W Warszawie Karol pełnił rolę profesora, jednak później osiedlił się w Sanoku, gdzie spędził resztę swojego życia. Dnia 12 czerwca 1869 roku został wybrany na zastępcę prezesa zarządu oddziału sanockiego Polskiego Towarzystwa Pedagogicznego. Uczestniczył także w Pierwszym Zjeździe Lekarzy i Przyrodników Polskich, który odbył się w dniach 12-18 września 1869 roku w Krakowie. W piastowaniu funkcji kancelisty Rady c. k. powiatu sanockiego, uchwałą Rady Miejskiej w Sanoku z dnia 9 maja 1870 roku, przyznano mu prawo do przynależności do gminy miasta Sanoka, zwalniając go z obowiązku płacenia taksy, co wnioskował burmistrz Jan Okołowicz.
W 1872 roku zgłosił swój udział w Wystawie Powszechnej organizowanej w Wiedniu, odbywającej się od 1 maja do 2 listopada 1873 roku. W tej wystawie prezentował w grupie III, dotyczącej przemysłu chemicznego, smarowidło do wozów na sposób belgijski oraz własnoręcznie wyprodukowany olej do machin.
Dnia 10 listopada 1861 roku w Warszawie poślubił Zofię Julię Stefanię Lebel, córkę lekarza dr. Ignacego Lebela. Para miała czworo dzieci: córkę Wandę (ur. 1866), Anielę (ur., zm. 1867), syna Karola (ur. 1868) i Juliana Mikołaja Józefa (ur., zm. 1870). Na przełomie lat 60. i 70. Karol mieszkał w Posadach Sanockich, w domu pod numerem 44, a do końca życia osiedlił się w Sanoku, w budynku pod numerem 252. Pracował jako aktuariusz aż do swojej śmierci.
Zmarł 22 stycznia 1873 roku w Sanoku w wyniku apopleksji w wieku 43 lat. Został pochowany na cmentarzu w Sanoku w ceremonii pochówkowej odprawionej przez ks. proboszcza Franciszka Salezego Czaszyńskiego w tym samym dniu. Jego wdowa, trzy dni po jego śmierci, 3 lutego 1874 roku, w Krakowie wyraziła zgodę na małżeństwo z Alfredem Budzyńskim.
Przypisy
- Księga uchwał Rady Miejskiej w Sanoku 31.07.1868-14.11.1870; t.2. sanockabibliotekacyfrowa.pl. s. 159. [dostęp 16.01.2022 r.]
- Jarosław Kita. Łodzianie wobec powstań narodowych XIX wieku. „Rocznik Łódzki”. Tom LXVIII, s. 19, 2018 r.
- Daniel Warzocha: Tomaszowianie w powstaniu styczniowym. muzeumtomaszow.pl, 22.01.2021 r. [dostęp 24.08.2021 r.]
- Księga chrztów 1870–1882. Parafia rzymskokatolicka w Sanoku, s. 4.
- Gospodarstwo, przemysł i handel. „Gazeta Lwowska”. Nr 163, s. 946, 17.07.1872 r.
- Kronika. Na pogorzelców miasta Sanoka złożyli. „Gazeta Narodowa”. Nr 161, s. 3, 14.06.1872 r.
- Weltausstellung 1873 in Wien. Officieller General-Catalog. Wiedeń: Verlag der General-Direction, 1873 r., s. 23.
- Księga przynależnych do gminy Królewskiego Wolnego Miasta Sanoka, s. 222.
- Księga zmarłych 1855–1878 Sanok. Parafia rzymskokatolicka w Sanoku, s. 283.
- Adolf Anastazy Knabe h. Radwan. sejm-wielki.pl. [dostęp 24.08.2021 r.]
- Karol Filip Knabe h. Radwan. sejm-wielki.pl. [dostęp 24.08.2021 r.]
- Aleksander Mikołaj Knabe h. Radwan. sejm-wielki.pl. [dostęp 24.08.2021 r.]
- Spacerkiem po Radomiu. Informator turystyczny, s. 32, 69. [dostęp 24.08.2021 r.]
- Księga chorztów 1861–1870. Parafia rzymskokatolicka w Sanoku, s. 106.
- Księga zmarłych 1855–1878 Sanok. Parafia rzymskokatolicka w Sanoku, s. 176.
- Księga zmarłych 1855–1878 Sanok. Parafia rzymskokatolicka w Sanoku, s. 229.
- Jakub Kossowski: Farmaceuci w powstaniu 1863 r.. aptekarzpolski.pl, 2013 r. [dostęp 24.08.2021 r.]
- Rozmaitości. „Szkoła”. Nr 27, s. 13, 8 lipca 1869 r.
- Józef Majer: Pamiętnik pierwszego zjazdu lekarzy i przyrodników polskich odbytego w r. 1869 w Krakowie. Kraków: 1870 r., s. 11-12, 119.
- Rząd gubernialny sandomierski. Wydział Skarbu. „Dziennik Urzędowy Guberni Sandomierskiej”. Nr 47, s. 534, 9/21 listopada 1841 r.
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Andrzej Wyszyński | Stefan Rosiński (ekonomista) | Tadeusz Schwartz | Monika Puzianowska-Kuźnicka | Tadeusz Maresz | Jarosław Kłaczkow | Samuel Fiszman | Karol Maciej Butkiewicz | Alina Barszczewska-Krupa | Zdzisław Kędzia | Roman Kierzkowski | Zdzisław Piątek | Stanisław Przyłęcki | Tadeusz Ulewicz | Leszek Kołakowski | Adam Rutkowski | Zdzisław Kułakowski | Władysław Araszkiewicz | Mirosław Luft | Maria Szmyd-DormusOceń: Karol Knabe