Roman Kierzkowski, urodzony 6 sierpnia 1905 roku w Radomiu, to znacząca postać w historii polskiego harcerstwa oraz edukacji. Jako instruktor harcerski, a także harcmistrz, miał ogromny wpływ na kształtowanie młodych ludzi w duchu wartości harcerskich.
W swojej karierze Kierzkowski pełnił ważną rolę w Związku Harcerstwa Polskiego (ZHP), gdzie w latach 1945–1948 sprawował funkcję Naczelnika Harcerzy. Jego zaangażowanie i pasja do pracy z młodzieżą pozostawiły trwały ślad w tej organizacji.
Roman Kierzkowski zmarł 5 grudnia 1962 roku, jednak jego dziedzictwo jako nauczyciela i lidera harcerskiego trwa nadal w sercach wielu harcerzy, którzy kształtowali swoje życiowe wartości, inspirowani jego przykładem.
Życiorys
Młodość
Roman Kierzkowski przyszedł na świat 6 sierpnia 1905 roku w Radomiu, gdzie dorastał w rodzinie Władysława Kierzkowskiego. Jego edukacja rozpoczęła się w Gimnazjum im. J. Kochanowskiego w Radomiu, gdzie włączył się do Radomskiej Drużyny Harcerzy im. Romualda Traugutta w 1918 roku. Od 1922 roku pełnił rolę drużynowego w tejże drużynie.
Po ukończeniu matury, Kierzkowski rozpoczął studia z zakresu weterynarii oraz prawa na Uniwersytecie Warszawskim. Ostatecznie jednak, tytuł magistra uzyskał na Wolnej Wszechnicy Polskiej w Warszawie. W roku 1924 podjął pracę jako nauczyciel w 72. Szkole Powszechnej im. Tadeusza Kościuszki w Łodzi, gdzie w styczniu 1929 roku założył XIII Łódzką Drużynę Harcerzy „Stalowa Trzynastka” im. gen. Bema, którą prowadził przez rok.
Do wybuchu II wojny światowej Kierzkowski angażował się w działalność edukacyjną, harcerską oraz w akcje Związku Nauczycielstwa Polskiego w Łodzi. W latach 1924-1933 był drużynowym, natomiast od 1933 do 1934 pełnił funkcję hufcowego harcerzy. Później, od 1934 roku, związany był z Komendą Chorągwi Harcerzy w Łodzi, gdzie pracował do 1939 roku. Na dzień 10 czerwca 1935 roku awansował na podharcmistrza i został referentem nowych drużyn.
W dniu 27 czerwca 1936 roku uzyskał stopień harcmistrza, a później, 14 października tego samego roku, zarządzeniem L2-36, stał się kierownikiem Referatu Prasy i Zagranicy. Wziął również urlop w Komendzie Chorągwi od 1 kwietnia do 31 sierpnia 1937 roku, a następnie 27 września 1937 roku został odwołany z tej funkcji. 28 lutego 1938 roku został mianowany bibliotekarzem w Komendzie Chorągwi. W latach 1937-1938 nauczał matematyki w Dokształcającej Szkole Zawodowej dla Elektryków Nr 11 w Łodzi.
II wojna światowa
W obliczu wybuchu II wojny światowej, we wrześniu 1939 roku, Kierzkowski w ramach Pogotowia Harcerzy aktywnie uczestniczył w obronie Warszawy oraz w organizacji Szarych Szeregów, które zaczęły powstawać po 27 września 1939 roku. Podczas okupacji niemieckiej był zaangażowany w tajne nauczanie dzieci i młodzieży w obszarze województwa warszawskiego, w ramach Generalnego Gubernatorstwa. W 1943 roku został aresztowany i osadzony w więzieniu na Pawiaku.
Polska Ludowa
Po zakończeniu działań wojennych, Kierzkowski powrócił do pracy w ruchu harcerskim i szybko wstąpił do Harcerskiego Kręgu „Wigry”. Już 1 listopada 1945 roku zasiadł w Harcerskim Komitecie Gwiazdki dla Żołnierza Polskiego. W okresie od 16 maja 1945 do 25 czerwca 1946 roku pełnił funkcję przewodniczącego Komisji Zagranicznej Naczelnictwa ZHP. 5 kwietnia 1945 roku przejął odpowiedzialność jako Naczelnik Harcerzy i w maju 1945 roku został członkiem Tymczasowej Naczelnej Rady Harcerskiej, która na posiedzeniu w dniach 22-23 maja 1945 roku wybrała go do Naczelnictwa ZHP oraz na stanowisko Naczelnika Harcerzy.
Kierzkowski został zwolniony z pełnionego stanowiska 4 maja 1948 roku, co miało miejsce niemalże dokładnie przed politycznym wygaszeniem istnienia ZHP. Po jego reaktywowaniu w grudniu 1956 roku, powrócił do czynnej działalności instruktorskiej. Od 1 lutego 1957 do 1958 roku był wizytatorem pracy Chorągwi w Głównej Kwaterze ZHP, a następnie, od 1 października do 11 czerwca 1959 roku, pełnił tę samą rolę w Dziale Organizacyjnym Głównej Kwatery. Zajmował się także pracą w Centralnej Składnicy Harcerskiej oraz w Ministerstwie Gospodarki Komunalnej w Warszawie na stanowisku inżyniera BHP.
Osobiste życie Kierzkowskiego to kolejny ważny fragment jego historii. Mieszkał w Warszawie, w której założył rodzinę, mając żonę oraz dwoje dzieci. Zmarł 5 grudnia 1962 roku w wieku 57 lat. Jego ostatnim miejscem spoczynku jest Cmentarz Wojskowy na Powązkach w Warszawie, w kwaterze BII30-2-24.
Odznaczenia
Roman Kierzkowski był odznaczony wieloma nagrodami, które podkreślają jego wkład w historię i działalność społeczną. Do najważniejszych wyróżnień, które otrzymał, należy zaliczyć:
- Medal Zwycięstwa i Wolności 1945 w 1946 roku,
- Złoty Krzyż Zasługi w 1946 roku,
- Złoty Krzyż Harcerskiego Odznaczenia Honorowego Za Zasługę w 1946 roku,
- Medal 10-lecia Polski Ludowej w 1955 roku.
Przypisy
- JanuszJ. Wojtycza (red.), Harcerski słownik biograficzny, t. 4, Warszawa: Muzeum Harcerstwa; Muzeum Historii Polski; Wydawnictwo Marron, 2016 r., s. 102–104, ISBN 978-83-65248-15-2.
- a b Miejsce pochówku Romana Kierzkowskiego. Zarząd Cmentarzy Komunalnych w Warszawie. [dostęp 29.04.2017 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Karol Knabe | Andrzej Wyszyński | Stefan Rosiński (ekonomista) | Tadeusz Schwartz | Monika Puzianowska-Kuźnicka | Tadeusz Maresz | Jarosław Kłaczkow | Samuel Fiszman | Karol Maciej Butkiewicz | Alina Barszczewska-Krupa | Zdzisław Piątek | Stanisław Przyłęcki | Tadeusz Ulewicz | Leszek Kołakowski | Adam Rutkowski | Zdzisław Kułakowski | Władysław Araszkiewicz | Mirosław Luft | Maria Szmyd-Dormus | Grzegorz WrochnaOceń: Roman Kierzkowski