Maria Szmyd-Dormus

---

Życiorys

Młodość i wykształcenie

Maria Szmyd-Dormus rozpoczęła swoją muzyczną przygodę w bardzo młodym wieku, mając zaledwie 6 lat uczęszczała na lekcje fortepianu. Z powodu zawodowych obowiązków ojca, który był oficerem, rodzina często zmieniała miejsce zamieszkania. Po przeprowadzce do Tarnopola, uczyła się w szkole muzycznej pod okiem prof. Mariana Pohorilesa, utalentowanego młodego pianisty, który kształcił się w Wiedniu.

W 1936 roku, po jeszcze jednej przeprowadzce do Warszawy, 13-letnia Maria zaczęła edukację w Konserwatorium Warszawskim w klasie znanej kompozytorki prof. Heleny Dorabialskiej. Wkrótce przeniosła się do klasy prof. Jerzego Lefelda, w której studiowali także liczni znani muzycy, w tym Witold Lutosławski, Stefan Kisielewski oraz Witold Małcużyński.

W 1939 roku Maria uzyskała dyplom ukończenia 4-klasowego gimnazjum ogólnokształcącego. Jej spokojne lata w Konserwatorium przerwał tragiczny wybuch II wojny światowej. W tym czasie Maria mieszkała w Domu Sióstr Nazaretanek w Częstochowie, gdzie ukończyła liceum humanistyczne i zdała maturę w 1941 roku. Wkrótce rozpoczęła pracę w Domu Dziecka Polskiego Komitetu Opiekuńczego, a równolegle samodzielnie kontynuowała swoją naukę gry na fortepianie.

Po wojnie Maria rozpoczęła studia w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Krakowie, najpierw w klasie prof. Marceliny Kimontt-Jacynowej, a po roku w klasie prof. Zbigniewa Drzewieckiego. W 1949 roku zadebiutowała na dużej scenie podczas Festiwalu Muzycznego w Poznaniu wykonując dzieło R. Schumanna 'Dichterliebe’ razem z barytonem Franciszkiem Delektą. W następnym roku zdobyła pierwszą nagrodę ex-aequo na Międzyuczelnianym Konkursie Bachowskim w Poznaniu.

Od tego momentu zaczęła rozwijać swoją karierę artystyczną w dwóch równoległych kierunkach – jako solistka i kameralistka. W 1951 roku pomyślnie ukończyła studia magisterskie oraz rozpoczęła naukę na studiach aspiranckich pod kierunkiem prof. Jana Ekiera. Tematem jej rozprawy doktorskiej była rola fortepianu w cyklu pieśni 'Dichterliebe’ Roberta Schumanna, a studia aspiranckie ukończyła w 1958 roku z bardzo dobrym wynikiem.

W tym samym czasie rozpoczęła pracę jako pedagog w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Krakowie oraz w Państwowym Liceum Muzycznym im. Fryderyka Chopina. W 1958 roku wzięła udział w kursie pianistycznym prowadzonym przez Arturo Benedettiego-Michelangelego w Arezzo, a w 1960 roku poślubiła inżyniera architekta Lubosława Tadeusza Dormusa. Rok później na świat przyszedł ich syn, Marek.

Działalność artystyczna

Maria Szmyd-Dormus jako solistka oraz kameralistka miała okazję występować wielokrotnie na koncertach w takich krajach jak Austria, Bułgaria, Czechosłowacja, Dania, Hiszpania, Holandia, Iran, NRD, RFN, Szwajcaria, Węgry oraz ZSRR. Jej współpraca z wieloma instrumentalistami i śpiewakami operowymi, takimi jak Vilmos Tátrai, Bronisław Gimpel, Emil Telmányi, Marek Skicki, Edward Statkiewicz, Jean Fournier oraz Jadwiga Romańska świadczy o jej ogromnym talencie i uznaniu w środowisku muzycznym. Często współpracowała także z takimi artystami jak Aubrey Pankey, Fakereh Saba oraz Franciszek Delekta.

Wieloletnia współpraca artystki z Mozarteum w Salzburgu podczas Letnich Kursów Muzyki stanowi dowód na jej wyjątkowe umiejętności kameralistki.

Praca pedagogiczna

Już w 1951 roku Maria Szmyd-Dormus podjęła pracę pedagogiczną w zarówno w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Krakowie, jak i w Państwowym Liceum Muzycznym im. Fryderyka Chopina. W latach 1981-1994 piastowała stanowisko kierownika Katedry Kameralistyki w Akademii Muzycznej w Krakowie.

Artystka wielokrotnie prowadziła kursy mistrzowskie w zakresie kameralistyki, brała również aktywny udział w seminariach i konferencjach naukowych. Do jej obowiązków należało zasiadanie w jury konkursów instrumentalnych oraz w jury Konkursu Wokalnego im. Ady Sari, który miał miejsce w Nowym Sączu w 1987 roku. W gronie jej absolwentów znalazły się takie osobistości jak Sławomir Cierpik, Małgorzata Czech, Ewelina Markiel oraz Dorota Żyła-Pałczyńska.

Działalność edytorska

Maria Szmyd-Dormus pracowała jako redaktor w Polskim Wydawnictwie Muzycznym od 1964 roku. Ponadto, współpracowała z prof. Janem Ekierem w Komitecie Redakcyjnym Wydania Narodowego Dzieł Fryderyka Chopina, mając istotny wpływ na rozwój polskiej kultury muzycznej.

Odznaczenia

Maria Szmyd-Dormus otrzymała szereg prestiżowych odznaczeń, które stanowią uznanie jej wkładu i osiągnięć w dziedzinie kultury.

• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski,
• Złoty Krzyż Zasługi,
• Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury”.

---

Oceń: Maria Szmyd-Dormus

---