Wacław Marian Jastrzębowski, znany również pod pseudonimem „Aspira”, był postacią niezwykle ważną w historii Polski. Urodził się 26 września 1900 roku w Radomiu, a swoje życie zakończył 22 grudnia 1964 roku w Warszawie.
Był nie tylko ekonomistą, ale także docentem doktor nauk ekonomicznych, co podkreśla jego wkład w rozwój nauki związanej z ekonomią w kraju. Ponadto, w trudnych czasach II wojny światowej, Jastrzębowski pełnił funkcję podporucznika, stając się żołnierzem Armii Krajowej. Jego odwaga i poświęcenie w czasie powstania warszawskiego przyniosły mu liczne odznaczenia, w tym Order Virtuti Militari V klasy i Krzyż Walecznych.
Wacław Jastrzębowski był również autorem wielu publikacji ekonomicznych, które znacząco wpłynęły na rozwój myśli ekonomicznej w Polsce. Jego prace są do dziś doceniane zarówno wśród naukowców, jak i praktyków w dziedzinie ekonomii.
Życiorys
Wacław Jastrzębowski przyszedł na świat 26 września 1900 w Radomiu, jako syn Szczęsnego oraz Marii. Swoje wykształcenie zdobył w Wyższej Szkole Handlowej w Warszawie (obecnie Szkoła Główna Handlowa), gdzie uzyskał odpowiednie kwalifikacje do pracy w różnych instytucjach. W okresie międzywojennym pełnił rolę pracownika Zarządu m.st. Warszawy, a jego zaangażowanie w edukację objawiało się również w wykładach, które prowadził w Wolnej Wszechnicy Polskiej.
W obliczu drugiej wojny światowej, Jastrzębowski wziął udział w kampanii wrześniowej 1939 oraz w kampanii francuskiej 1940, gdzie zdobył odznaczenie Croix de Guerre. W czasach okupacji udało mu się powrócić do Polski i podjąć pracę w Biurze Planu Regionalnego m.st. Warszawy. Działał również jako oficer Armii Krajowej, co podkreśla jego patriotyzm oraz poświęcenie wobec ojczyzny.
W okresie okupacji przygotował ekspertyzę pt. „Niemiecki eksperyment gospodarczy w Polsce 1939–1943” pod pseudonimem Franciszek Kozłowski, która została wysłana do Londynu w 1943 roku. Po wojnie publikacja ta ukazała się drukiem w 1946 roku jako książka nosząca tytuł „Gospodarka niemiecka w Polsce 1939–1944”.
Jastrzębowski brał również aktywny udział w powstaniu warszawskim, gdzie dowodził 1105 plutonem „Wydra” w kolumnie motorowej, który przekształcono w kompanię. Jego szlak bojowy obejmował tereny Powiśla oraz Śródmieścia Północ. Po zakończeniu walk, wychodził ze stolicy razem z cywilami.
Po wojnie podjął pracę w Narodowym Banku Polskim i do 1949 roku zajmował wysoką funkcję dyrektora departamentu w Ministerstwie Żeglugi i Handlu Zagranicznego. W szczególności był cenionym ekspertem Najwyższego Trybunału Narodowego oraz uzyskał stopień naukowy doktora nauk ekonomicznych, a później został docentem.
Był także aktywnym członkiem Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego i pełnił rolę redaktora naczelnego pisma „Handel Wewnętrzny”. Po jego śmierci w 1964 roku wydano zbiór jego pism w dwutomowej publikacji zatytułowanej „Wacław Jastrzębowski, Wybór prac”, redagowanej przez Teresę Pałaszewską-Reindl oraz Andrzeja Hodoły.
Wacław Jastrzębowski zmarł 22 grudnia 1964 roku w Warszawie, a jego ostatnim miejscem spoczynku jest Cmentarz Wojskowy na Powązkach (kwatera B12-10-27).
Wybrane publikacje
Oto zestawienie niektórych z ważnych publikacji Wacława Jastrzębowskiego, które mogą być interesujące dla tych, którzy pragną zgłębić jego dorobek naukowy oraz praktyczny w zakresie ekonomii i reklamy.
- Gospodarka niemiecka w Polsce 1939–1944 (Warszawa 1946),
- Przyczynki do pracy pt. „Zasady reklamy socjalistycznej” (Warszawa 1954),
- Reklama handlowa: poradnik (Warszawa 1956, współautor),
- Handel wiejski w Polsce międzywojennej: liczby i fakty (Warszawa 1957, współautor),
- Rynek usług (Warszawa 1958),
- Rynek nabywcy (Warszawa 1959),
- Encyklopedia handlowa (2 tomy, redaktor naukowy, 1961–1964).
Ordery i odznaczenia
Wacław Jastrzębowski był odznaczonym wieloma prestiżowymi nagrodami, które świadczą o jego dokonaniach oraz poświęceniu na rzecz kraju. Oto lista wyróżnień, które otrzymał podczas swojej kariery:
- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari,
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski,
- Krzyż Walecznych,
- Złoty Krzyż Zasługi (przyznany 10 listopada 1938),
- Złota Odznaka Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego,
- Croix de Guerre (Francja).
Przypisy
- a b c d e f Jan Grabowski, Dariusz Libionka, Wstęp, [w:] Klucze i kasa. O mieniu żydowskim w Polsce pod okupacją niemiecką i we wczesnych latach powojennych 1939–1950, red. nauk. Jan Grabowski, Dariusz Libionka, Stowarzyszenie Centrum Badań nad Zagładą Żydów, Warszawa 2014.
- M.P. z 1938 r. nr 271, poz. 636 „za zasługi na polu pracy społecznej”.
- Wyszukiwarka cmentarna – Warszawskie cmentarze.
- Włodzimierz W. Rosłoniec, Lato 1944, wyd. I, Kraków: Znak, 1989.
- a b c d e f g h i Wacław Marian Jastrzębowski. 1944.pl. [dostęp 07.03.2020 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Jan Woleński | Mirosław Żelazny | Marek Ruszkowski | Bogumił Hoff | Krzysztof Wrocławski | Grzegorz Wrochna | Maria Szmyd-Dormus | Mirosław Luft | Władysław Araszkiewicz | Zdzisław Kułakowski | Tytus Chałubiński | Olgierd Łotoczko | Rafał Klepacz | Rafał Kochański | Aleksandra Korwin-Szymanowska | Halina Kurkowska | Czesław Paschalski | Piotr Juliusz Kurzątkowski | Piotr Czub | Waldemar ZillingerOceń: Wacław Jastrzębowski