Zdzisław Kędzia

---

Życiorys

Zdzisław Kędzia jest postacią niezwykle znaczącą w polskim prawie. Ukończył Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu w 1966 roku. W dwa lata później uzyskał stopień doktora nauk prawnych na tym samym wydziale. W 1980 roku z powodzeniem ubiegał się o habilitację w Instytucie Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauk, a w 1992 roku otrzymał tytuł profesora nauk prawnych.

Od 1973 do 2006 roku pracował naukowo w Instytucie Nauk Prawnych PAN, a do 1991 roku kierował Poznańskim Centrum Praw Człowieka. Pełnił także funkcję profesora zwyczajnego w Wyższej Szkole Pedagogiki i Administracji im. Mieszka I w Poznaniu oraz w Wyższej Szkole Bankowej we Wrocławiu. Od 2005 do 2015 roku był kierownikiem Katedry Prawa Konstytucyjnego na Wydziale Prawa i Administracji UAM. W 1996 roku został honorowym profesorem Uniwersytetu w Hagen.

W szczególności wyróżnia się jego zaangażowanie w ochronę praw człowieka – działał jako ekspert ds. praw człowieka i prawa konstytucyjnego podczas obrad Okrągłego Stołu. W latach 1987–1991 był doradcą Rzecznika Praw Obywatelskich, a także doradcą-ekspertem w Sejmie RP oraz starszym doradcą ministra spraw zagranicznych ds. praw człowieka w latach 1990–1991. W swojej karierze zasiadał także jako członek zastępczy Europejskiej Komisji na rzecz Demokracji przez Prawo w Wenecji (1991–1994).

Pełnił również istotne funkcje w biurze Wysokiego Komisarza Narodów Zjednoczonych do spraw Praw Człowieka, pracując jako starszy doradca (1994–1999) oraz dyrektor ds. badań i rozwoju (1999–2005). W 2008 roku został wybrany na członka Komitetu Praw Gospodarczych, Społecznych i Kulturalnych ONZ, gdzie w latach 2012–2014 pełnił rolę przewodniczącego. W 2016 roku objął stanowisko prezydenta Europejskiego Międzyuniwersyteckiego Centrum Praw Człowieka i Demokratyzacji, gdzie aktywnie działał aż do 2020 roku.

W sierpniu 2017 roku dołączył do rady programowej Archiwum im. Wiktora Osiatyńskiego, które ma na celu wspieranie praworządności i ochrony praw obywatelskich w Polsce. W 2020 roku został odznaczony przez Rzecznika Praw Obywatelskich, Adama Bodnara, Odznaką Honorową Rzecznika Praw Obywatelskich za swoje zasługi w ochronie praw człowieka.

Wybrane publikacje

W dorobku Zdzisława Kędzi dotyczącego teorii praw człowieka oraz nauk politycznych znajdziemy wiele znaczących publikacji, które wzbogacają polską myśl krytyczną. Oto kluczowe pozycje w jego bibliografii:

• Burżuazyjna koncepcja praw człowieka, Wrocław-Warszawa: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1980,
• Materiały do ćwiczeń z podstaw nauk politycznych, Poznań: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza. Instytut Nauk Politycznych, 1970,
• Parlament socjalistyczny. Ustrój wewnętrzny, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1975,
• Prawa, wolności i obowiązki człowieka i obywatela w nowej polskiej konstytucji, Poznań: PCPC, 1990,
• Współczesne wyzwania wobec praw człowieka w świetle polskiego prawa konstytucyjnego, Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, 2009.

---

Oceń: Zdzisław Kędzia

---