Plac Jagielloński w Radomiu stanowi jeden z kluczowych punktów w miejskim krajobrazie Radomia. Jego lokalizacja w dzielnicy Śródmieście sprawia, że jest on ważnym węzłem komunikacyjnym, a także centrum życia społecznego.
Plac ten usytuowany jest w pobliżu skrzyżowania ulic Kelles-Krauza i Struga, co czyni go miejscem łatwo dostępnym dla mieszkańców i turystów. Co więcej, przez ulicę Focha łączy się on z innym istotnym punktem w mieście – placem Konstytucji 3 Maja, gdzie odbywają się różnorodne eventy i wydarzenia kulturalne.
Historia
Od połowy XIX wieku teren, na którym później utworzono plac, był intensywnie wykorzystywany przez stacjonujące w Radomiu wojska carskie. Służył on jako miejsce do nauki jazdy konnej, co tłumaczy pierwotną nazwę placu – Rajszula. Nazwa ta ma swoje korzenie w języku niemieckim i oznacza „szkołę jazdy konnej”, co jest bezpośrednio związane z ową funkcją.
W ostatnich latach XIX wieku obszar dzisiejszego placu przekształcił się w miejskie targowisko. Jego rozwój zaowocował wzniesieniem w 1898 roku nowoczesnej hali targowej, która wyróżniała się w całym Królestwie Polskim. Plac, aż do lat 50. XX wieku, pełnił nie tylko funkcje targowe, ale był również miejscem licznych uroczystości masowych, które przyciągały mieszkańców i gości miasta.
Nazwa
Nazwa placu Jagiellońskiego w Radomiu zmieniała się na przestrzeni lat, co odzwierciedla jego dynamiczną historię. Poniżej przedstawione są poszczególne okresy z ich odpowiednimi nazwami:
- 1890–1918: pl. Musztry,
- 1918–1925: pl. Wolności,
- 1925–1942: pl. Jagielloński,
- 1942–1945: przejściowo Deutscher Platz, do 1945 Reichsplatz,
- 1945–1950: pl. Jagielloński,
- 1950–1990: pl. Zwycięstwa,
- od 1990: pl. Jagielloński.
Architektura
Bardzo interesującym aspektem placu Jagiellońskiego jest jego różnorodna zabudowa, która zarówno pod względem stylu, jak i wielkości różni się w obrębie tej przestrzeni. Północna pierzeja obejmuje nowoczesny budynek galerii handlowej, który został wzniesiony w latach 2009–2011.
W wschodniej pierzei można podziwiać modernistyczny obiekt, jakim jest Teatr Powszechny im. Jana Kochanowskiego, ukończony w 1991 roku. To ważne miejsce kulturalne, które stanowi integralną część architektonicznego krajobrazu placu.
Natomiast pierzeja południowa wyróżnia się zwartym ciągiem kamienic czynszowych z przełomu XIX i XX wieku, co nadaje temu obszarowi urokliwej atmosfery historycznej.
W południowej części placu znajduje się również zabytkowy budynek hali targowej, którego budowa miała miejsce w 1898 roku według projektu Augusta Załuskiego, architekta miejskiego Radomia. Był to wówczas najnowocześniejszy tego typu obiekt w Królestwie Polskim. Jego stoiska zostały wyposażone w różnorodne udogodnienia techniczne, takie jak dostęp do bieżącej wody, co było w tamtym czasie rzadkością. Hala ta została wpisana do rejestru zabytków, co podkreśla jej historyczne znaczenie.
Warto również wspomnieć o Pomniku Wdzięczności Armii Radzieckiej, który stał w północno-wschodniej części placu Jagiellońskiego od 1953 do 1993 roku. Obecnie, od 2004 roku, można go znaleźć na Cmentarzu Prawosławnym przy ulicy Warszawskiej.
Przypisy
- Rejestr zabytków nieruchomych – województwo mazowieckie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30.09.2024 r. [dostęp 16.10.2019 r.]
- J. Sekulski, Encyklopedia Radomia, Radom 2009, s. 268
- J. Sekulski, Encyklopedia Radomia, Radom 2009, s. 195
- J. Sekulski, Encyklopedia Radomia, Radom 2009, s. 183–184
- J. Sekulski, Encyklopedia Radomia, Radom 2009, s. 81
- Galeria Słoneczna w Radomiu. www.urbanity.pl.
Pozostałe obiekty w kategorii "Ulice i place":
Plac Konstytucji 3 Maja w Radomiu | Ulica 1905 Roku | Plac Kazimierza Wielkiego w Radomiu | Rynek w Radomiu | Ulica 25 Czerwca w Radomiu | Ulica Bolesława Limanowskiego w Radomiu | Ulica gen. Leopolda Okulickiego w Radomiu | Ulica Ferdynanda Focha w Radomiu | Ulica Grodzka w Radomiu | Ulica Henryka Sienkiewicza w Radomiu | Ulica Szwarlikowska w Radomiu | Ulica Stefana Żeromskiego w Radomiu | Ulica Mikołaja Reja w Radomiu | Ulica Marii Curie-Skłodowskiej w Radomiu | Ulica Żytnia w Radomiu | Ulica Maratońska w Radomiu | Ulica Wałowa w Radomiu | Ulica Stanisława Moniuszki w Radomiu | Ulica Adama Mickiewicza w Radomiu | Ulica Jana Kilińskiego w RadomiuOceń: Plac Jagielloński w Radomiu