Stanisław Gronkowski był niezwykle utalentowanym polskim aktorem, który przez całe swoje życie łączył pasję do sztuki z zaangażowaniem na rzecz kultury. Urodził się 8 stycznia 1922 roku w Radomiu, a swoje ostatnie chwile spędził 20 maja 2004 roku w Krakowie.
Jego dorobek artystyczny obejmuje zarówno teatr, w którym odnosił sukcesy, jak i kinematografię, w której z powodzeniem realizował różnorodne role. Gronkowski to postać, która z pewnością zapisała się w pamięci wielu widzów dzięki swojemu wszechstronnemu talentowi i niezapomnianym występom.
Życiorys
W 1946 roku, podczas studiów na Wydziale Rzeźby Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, Stanisław Gronkowski podjął decyzję o zapisaniu się do Studia Aktorskiego Teatru Rapsodycznego. Jego talent i zaangażowanie szybko przyniosły efekty, ponieważ w 1948 roku dołączył na stałe do zespołu aktorskiego tego teatru, który wkrótce zyskał nową nazwę: krakowski Teatr Poezji.
Jego kariera teatralna zyskała na wartości, gdy w 1955 roku przeniósł się do zespołu aktorskiego Starego Teatru, gdzie pracował aż do 1994 roku, kiedy to przeszedł na zasłużoną emeryturę. Ważnym momentem w jego artystycznym życiu była współpraca z Tadeuszem Kantorem w sezonie 1956/57 – występował w jego znakomitym Teatrze Cricot 2.
Oprócz pracy w teatrze, Gronkowski miał również okazję występować w spektaklach Teatru Telewizji, co poszerzało jego artystyczne horyzonty. Po zakończeniu kariery aktorskiej, spoczął w spokoju na Cmentarzu Parafialnym na Salwatorze (sektor J-1-18).
Warto wspomnieć, że był pierwszym mężem znanej piosenkarki Joanny Rawik, co dodatkowo podkreśla jego związki z polskim światem artystycznym.
Ordery i odznaczenia
Stanisław Gronkowski został uhonorowany licznymi odznaczeniami, które podkreślają jego wkład w życie narodowe. Wśród nich znajdują się:
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, przyznany w 1989 roku,
- Medal 10-lecia Polski Ludowej, przyznany 28 stycznia 1955 roku.
Filmografia
Stanisław Gronkowski ma na swoim koncie liczne osiągnięcia filmowe, które na stałe wpisały się w historię polskiej kinematografii.
- Podhale w ogniu (1955) jako chłop,
- Wolne miasto (1958) jako telefonista Kozubek,
- Kalosze szczęścia (1958) jako Tadeusz Kościuszko, aktor,
- Inspekcja pana Anatola (1959) jako recepcjonista w hotelu,
- Spotkania w mroku (Begegnung im Zwielicht, 1960),
- Zobaczymy się w niedzielę (1960) jako Kwiatek,
- Spotkanie ze szpiegiem (1964) jako nauczyciel Mituła,
- Cała naprzód (1966) jako oficer,
- Czterej pancerni i pies (1966–1970) jako Kugel,
- Ściana Czarownic (1966) jako Szczygieł (niewymieniony w czołówce),
- Słońce wschodzi raz na dzień (1967) jako Wigezy,
- Jak rozpętałem drugą wojnę światową (1969) jako „Wilk”, partyzant,
- Południk zero (1970) jako Peruczka,
- Podróż za jeden uśmiech (1971) jako uczestnik wczasów w siodle,
- Sędziowie. Tragedya (1974) jako wójt,
- Opowieść w czerwieni (1974) jako kinooperator,
- Racławice. 1794 (1979) jako Tadeusz Kościuszko,
- Ród Gąsieniców (1979),
- Z biegiem lat, z biegiem dni… (1980) jako Trybulak,
- Droga (1980) jako ojciec Szymona,
- Nocny gość (1989) jako trędowaty.
Każda z ról, które odegrał, przyczyniła się do jego uznania w branży i sprawiła, że stał się niezapomnianą postacią w polskim filmie.
Przypisy
- M.P. z 1955 r. nr 103, poz. 1410 – Uchwała Rady Państwa nr 0/245 – na wniosek Ministra Kultury i Sztuki, s. 1655.
- Cyfrowe muzeum - Narodowy Stary Teatr im. Heleny Modrzejewskiej w Krakowie [online], cyfrowemuzeum.stary.pl [dostęp 21.05.2020 r.]
- GROBONET 2.6 – wyszukiwarka osób pochowanych - Cmentarz parafialny Kraków Salwator [online], krakowsalwator.artlookgallery.com [dostęp 21.05.2020 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Stanisław Zybowski | Sebastian Klochowicz | Jerzy Połomski | Andrzej Wójcik (pisarz) | Krystyna Kowalska-Krysińska | Alicja Helman | Tad Danielewski | Tomasz Grzyb | Jolanta Owidzka | Stanisław Skoneczny | Iwona Ziułkowska | Kazimierz Winkler | Leo Finkelstein | Małgorzata Foremniak | Antoni Bednarczyk | Ryszard Mirowski | Piotr Dąbrówka | Jan Wojciech Umiński | Szymon Wydra | Łukasz ZawadaOceń: Stanisław Gronkowski