Józef Twardzicki

---

Życiorys

Józef Twardzicki przyszedł na świat 15 maja 1890 roku w Radomiu. Był dzieckiem prawnika Gustawa oraz Emilii z Kozłowskich. Edukację średnią zakończył w gimnazjum w Kazaniu, w Rosji, a studia prawnicze rozpoczęte w kolejnych latach musiał przerwać z powodu wybuchu I wojny światowej. W latach 1916–1918 służył w armii rosyjskiej, a po zakończeniu wojny, do sierpnia 1921 roku, pracował w Zarządzie Cywilnym Ziem Wschodnich z siedzibą w Wilnie.

Działalność przed 1945 r.

W lipcu 1920 roku, jako żołnierz, został przydzielony do 18 pułku Ułanów Pomorskich, gdzie brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej. Po zakończeniu działań wojennych, w latach 1921–1922 był pomocnikiem dyrektora Zrzeszenia Kooperatyw Warszawskich. Równocześnie przez dwa lata kształcił się w warszawskiej Szkole Nauk Politycznych. Następnie, od maja 1922 do października 1924 roku, pełnił funkcję w warszawskim Banku Kredytowym – początkowo jako zastępca szefa wydziału, a później jako prokurent w oddziale banku w Toruniu.

W okresie 1924–1932 Twardzicki był członkiem zarządu i dyrektorem Pomorskiego Banku Rolniczego oraz do 1934 roku dyrektorem handlowym Pomorskiej Drukarni Rolniczej i Spółdzielni Wydawniczej w Toruniu. Od października 1934 roku, aż do wybuchu II wojny światowej, pełnił rolę zaprzysiężonego rewidenta ksiąg, prowadząc samodzielnie biuro rewizyjne w Warszawie, gdzie badał m.in. rachunki Elektrowni Warszawskiej oraz Zarządu Miejskiego Warszawy.

Podczas niemieckiej okupacji, od stycznia 1940 do czerwca 1944 roku, znalazł się na stanowisku zastępcy właściciela, a następnie kierownika Zakładów Chemicznych „Alwa” w Szczebrzeszynie. Twardzicki angażował się również w działalność konspiracyjną Armii Krajowej, a podczas powstania warszawskiego, po jego kapitulacji, zdołał uciec z Warszawy przebrany za pielęgniarza z obozu przejściowego w Pruszkowie.

Prezydent Bydgoszczy

Na początku lutego 1945 roku, Józef Twardzicki został wyznaczony na Pełnomocnika Gospodarki Narodowej, a następnie objął stanowisko kierownika Wydziału Przemysłowego w Grudziądzu. 23 czerwca 1945 roku, został mianowany tymczasowym dyrektorem naczelnym Wojewódzkiego Zjednoczenia Miejscowego Przemysłu Budowlanego w Województwie Pomorskim. 30 sierpnia 1945 roku Twardzicki został wskazany na funkcję prezydenta Bydgoszczy przez Komisję Międzypartyjną, a dzień później jego wybór zatwierdziła Miejska Rada Narodowa.

Początkowo pełnił tę funkcję na podstawie tymczasowej nominacji, a formalne zatwierdzenie przez Ministerstwo Administracji Publicznej nastąpiło dopiero na koniec maja 1947 roku. W trakcie swojej kadencji Twardzicki zyskał reputację kompetentnego organizatora oraz sprawnego kierownika gospodarki miejskiej. Przyczynił się do rozbudowy infrastruktury komunalnej, poprawy warunków sanitarno-epidemiologicznych oraz estetyki miasta.

20 maja 1947 roku stanął na czele Komitetu Budowy nowego teatru, który miał zastąpić zburzony, według decyzji poprzednich władz, gmach Teatru Miejskiego na placu Teatralnym. W efekcie tej inicjatywy, nowy Teatr Polski został otwarty dla widzów w 1949 roku.

Jego szczególną zasługą było również zorganizowanie obchodów 600-lecia nadania Bydgoszczy statusu miasta oraz Pomorskiej Wystawy Przemysłu, Rzemiosła i Handlu, która miała miejsce w okresie od lipca do września 1946 roku. 6 września 1949 roku złożył rezygnację z pełnionej funkcji będąc zmuszonym do tego z powodów politycznych, a oficjalnym powodem była deklaracja „złego stanu zdrowia”. Krytykowano go za brak powiązań z ruchami robotniczymi oraz za wsparcie dla „sfer drobnomieszczańskich”.

Działalność polityczna

Przez większą część swojego życia w okresie międzywojennym oraz w czasie niemieckiej okupacji, Twardzicki unikał polityki. W 1945 roku przystąpił do Polskiej Partii Robotniczej, co pozwoliło mu na zdobycie miejsca w Komitecie Wojewódzkim PPR w Bydgoszczy. Od grudnia 1948 roku był członkiem PZPR, a także aktywnie uczestniczył w różnych organizacjach społecznych, takich jak Polski Związek Zachodni, Towarzystwo Przyjaźni Polsko-Radzieckiej, Towarzystwo Miłośników Miasta Bydgoszczy, w którym był prezesem w latach 1946–1950 oraz Towarzystwa Przyjaciół Uniwersytetu Mikołaja Kopernika i Bydgoskiego Towarzystwa Wioślarskiego.

Dalsza działalność zawodowa

Po ustąpieniu z urzędu prezydenta Bydgoszczy, ministerstwo wystąpiło z wnioskiem do wojewody pomorskiego o pomoc w znalezieniu nowego zatrudnienia dla Twardzickiego. 15 grudnia 1949 roku przeniósł się do Krakowa, gdzie został dyrektorem Banku Komunalnego, a później Oddziału Wojewódzkiego PKO. Pełnił również szereg ważnych funkcji społecznych, w tym przyczynił się do reaktywacji Dni Krakowa, które organizowane były przed wojną. Aż do swojej śmierci w 1972 roku, był doradcą dyrektora naczelnego PKO.

Józef Twardzicki odszedł 9 kwietnia 1972 roku w Krakowie i spoczął na cmentarzu Rakowickim, a także na cmentarzu wojskowym przy ul. Prandoty. Jego zasługi zostały docenione poprzez odznaczenia, takie jak Złoty Krzyż Zasługi i Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski.

Rodzina

Józef Twardzicki w 1917 roku związał się małżeństwem z Bronisławą, która pochodziła z rodziny Paców-Balczewskich. Jest to istotny element jego historii rodzinnej, który wprowadza nas w jego życie osobiste.

Warto dodać, że małżeństwo to przyniosło na świat córkę Kamilę, która przyszła na świat w 1919 roku.

Upamiętnienie

Nazwisko Józefa Twardzickiego, który pełnił funkcję prezydenta miasta, zostało uhonorowane na tablicy pamiątkowej. Tablica ta została umieszczona na ścianie budynku Ratusza w Bydgoszczy, od strony ulicy Farnej, z okazji uczczenia 600-lecia nadania Bydgoszczy praw miejskich.

Warto zaznaczyć, że jego imię nosi także jedna z głównych ulic w bydgoskiej dzielnicy Fordon, co dodatkowo podkreśla jego znaczenie dla lokalnej historii i pamięci mieszkańców.

---

Oceń: Józef Twardzicki

---