Edward Arnekker

---

Życiorys

Edward Arnekker przyszedł na świat jako syn Ryszarda oraz Aurelii z d. Gessner. Przed wybuchem I wojny światowej pełnił funkcję drużynowego w Drużynie Harcerzy im. Waleriana Łukasińskiego, która miała siedzibę w Łodzi. W 1918 roku ukończył wydział handlowy Wyższej Szkoły Handlowej w Warszawie. Po uczeniu się we wcześniejszych latach, zgodnie z zaistniałą sytuacją polityczną, wstąpił do Wojska Polskiego i brał aktywny udział w wojnie polsko-bolszewickiej, walcząc w szeregach 2 Pułku Ułanów Grochowskich oraz 9 Dywizjonu Artylerii Konnej.

W okresie między 1920 a 1923 rokiem kształcił się w Uniwersytecie Warszawskim, gdzie obronił swoją pracę dyplomową pt. „O systemie nakładczym w krawiectwie Brzezin”. W późniejszym czasie studiował przez kolejne cztery semestry na Uniwersytecie Columbia oraz równocześnie rozpoczął studiowanie prawa, również przez cztery semestry w Uniwersytecie Warszawskim. W czasie swojej edukacji podjął pracę w swej macierzystej uczelni, przy Katedrze Socjologii i Historycznych Nauk Ekonomicznych oraz Katedrze Nauk Ekonomicznych Historycznych.

W Głównym Urzędzie Statystycznym GUS pracował w sumie na przestrzeni lat w kilku zakresach: od października 1922 do września 1924, następnie od lipca 1929 do lipca 1933 oraz od sierpnia 1935 do września 1935. Jego prace obejmowały m.in. opracowywanie spisów urzędników państwowych, udział w przygotowaniach do spisów ludności oraz rolnych, a także analizowanie struktury drobnego przemysłu, rzemiosła i chałupnictwa. Dodatkowo pracował w Urzędzie Rady Ministrów.

Edward Arnekker wykładał także w Centralnym Instytucie Wychowania Fizycznego w Warszawie oraz w Wolnej Wszechnicy Polskiej. Jego artykuły publikowane były m.in. w czasopismach takich jak Statystyka Pracy oraz Ekonomista, a również w wydaniach Instytutu Gospodarstwa Społecznego. Aktywnie działał w Towarzystwie Ekonomistów i Statystyków Polskich i był członkiem zwyczajnym Polskiego Towarzystwa Statystycznego w latach 1938 i 1939.

W 1925 roku Edward Arnekker uzyskał awans do stopnia podporucznika rezerwy w korpusie oficerów intendentów, z datą senioratu na 1 lipca tegoż roku, a jego przydział obejmował Powiatową Komendę Uzupełnień Warszawa Miasto III. W 1936 roku, uzyskując kolejne awanse, został mianowany porucznikiem rezerwy, z senioratem przypadającym na 1 stycznia oraz zajmował 16. lokatę w korpusie oficerów intendentów.

W trakcie kampanii wrześniowej 1939 roku, po inwazji ZSRR na Polskę, jego losy uległy nagłemu zwrotowi, bowiem w nieznanych okolicznościach dostał się do niewoli sowieckiej. Trafił do obozu w Starobielsku. Wiosną 1940 roku został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Charkowie. Jego ciało zostało potajemnie pogrzebane w anonimowej mogile zbiorowej w Piatichatkach, gdzie od 17 czerwca 2000 roku znajduje się oficjalny Cmentarz Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie. Edward Arnekker widnieje na Liście Starobielskiej NKWD pod numerem 10.

Upamiętnienie

W dniu 5 października 2007 roku, minister obrony narodowej, Aleksander Szczygło, pośmiertnie awansował Edwarda Arnekkera na stopień kapitana. Uroczyste ogłoszenie tego awansu miało miejsce 9 listopada 2007, w stolicy, Warszawie, podczas ceremonii „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.

Akcja „Katyń… pamiętamy” oraz jej kontynuacja „Katyń… Ocalić od zapomnienia” przyniosły także inne formy upamiętnienia. 26 kwietnia 2009 roku przy Zespole Szkół Publicznych im. Kard. S. Wyszyńskiego w Wierzchowinach został zasadzony Dąb Pamięci, honorujący Edwarda Arnekkera.

Publikacje

Edward Arnekker to autor licznych publikacji, które w znaczący sposób przyczyniły się do rozwoju wiedzy w obszarach przemysłu, rzemiosła i społecznych aspektów ekonomii. Oto niektóre z jego prac:

• Produkcja przemysłowa a zatrudnienie i zarobki w 1930 roku (1932),
• Chałupnictwo sitarskie w Biłgorajskiem (1933),
• Przejawy kryzysu w rzemiośle i chałupnictwie (1934),
• Drobny przemysł i chałupnictwo (1934, współautorzy: Zygmunt Kusociński, Antoni Kuroczycki, Ludwik Krzywicki, Zofia Brzózy),
• La petite industrie et l’industrie à domicile. Tom 2,
• O kontrolowanej obserwacji porównawczej, jako metodzie badania struktury i właściwości zespołów społecznych (studium socjologiczne) (1935),
• Zagadnienia psychologii społecznej w odniesieniu do życia społecznego wojska (1937),
• Ubezpieczenia społeczne zagranicą (1938),
• Badanie stosunków społecznych i gospodarczych dla celów szkolnych (1938),
• System nakładowy w krawiectwie Brzezin. Le travail à domicile dans la confection des habits à Porgeziny,
• Inne – Syndykaty przemysłowe (1930, autor: Stanisław Piotrowski, przygotowanie do druku).

Wszystkie te publikacje świadczą o wszechstronnych zainteresowaniach Arnekera oraz jego zaangażowaniu w badania nad rzeczywistością społeczną i gospodarczą swojej epoki.

---

Oceń: Edward Arnekker

---