Hilary Paweł Majewski, urodzony 15 stycznia 1838 roku w Radomiu, to postać, która na trwałe wpisała się w historię polskiej architektury.
Był on architektem, który w pasjonujący sposób reprezentował kierunek historyzmu, co miało znaczący wpływ na estetykę miast w Polsce. Jako architekt miejski Łodzi w latach 1872–1892, Majewski stał się jedną z wiodących postaci w tym okresie, a jego projekty wciąż kształtują wizerunek miasta, który możemy podziwiać także dzisiaj.
Jego twórczość architektoniczna nie tylko wzbogaciła Łódź, ale również zdefiniowała ją na nowo, tworząc bazę dla przyszłych pokoleń architektów.
Życiorys
Hilary Majewski przyszedł na świat w Radomiu 15 stycznia 1838 roku. Był synem majstra kominiarskiego Wincentego oraz jego żony, Teofili z Piątkowskich. Jego droga edukacyjna zaczęła się w latach 1859–1861, kiedy to pobierał nauki w Cesarskiej Akademii Sztuk Pięknych w Petersburgu, gdzie uzyskał dyplom w 1864 roku.
Po ukończeniu studiów, Majewski otrzymał stypendium państwowe, co dało mu możliwość podróżowania po Włoszech, Francji, Anglii i Bawarii. To właśnie podczas tych podróży rozwijał swoje zmysły estetyczne związane z architekturą, które później znalazły zastosowanie w jego zawodowej działalności.
W swoich obowiązkach rozpoczął jako budowniczy powiatu radomskiego, a następnie otworzył prywatną praktykę architektoniczną w Warszawie. W 1872 roku zajął stanowisko miejskiego architekta w Łodzi, gdzie pracował aż do swojej śmierci. To miejsce stało się jego głównym polem działalności, a za sprawą jego twórczości, uznawany jest obecnie za jednego z najważniejszych architektów w historii Łodzi.
Majewski zyskał szereg osiągnięć, projektując 546 budynków w Łodzi. Mimo że w wyniku badań podjętych przez prof. Krzysztofa Stefańskiego oraz innych ekspertów stwierdzono, że nie wszystkie projekty wyszły bezpośrednio spod jego ręki, to jego wkład w rozwój miasta pozostaje niepodważalny. Wśród jego projektów znalazły się wille, domy mieszkalne, pałace fabrykanckie oraz kamienice czynszowe. Ponadto, nadzorował budowy różnych obiektów, w tym budynków mieszkalnych, fabryk, mostów oraz dróg.
Najwięcej jego dzieł możemy zobaczyć przy ulicy Piotrkowskiej, gdzie zaprojektował wiele kamienic oraz innych istotnych budowli. Do jego wyróżniających się projektów należy także własna kamienica przy ulicy Kamiennej 11, która obecnie znajduje się przy ul. Włókienniczej.
W sierpniu 1889 roku Hilary Majewski został odznaczony Orderem Świętego Stanisława II klasy, a w następnym roku, w wrześniu 1890 roku, honorowano go Orderem Świętej Anny II klasy.
Ważniejsze realizacje
Hilary Majewski, wybitny architekt, pozostawił po sobie wiele znaczących realizacji, które kształtowały architekturę Łodzi w okresie końca XIX wieku. Jego prace obejmowały różnorodne obiekty, od przemysłowych po użyteczności publicznej.
- W latach 1872–1892 zrealizował kombinat przemysłowy z wieloma budynkami fabrycznymi Izraela Poznańskiego, który obecnie znany jest jako Centrum Manufaktura,
- W okresie 1872–1887 przekształcił budynek na hotel „Grand” przy ulicy Piotrkowskiej 72, który początkowo był siedzibą fabryki Ludwika Meyera, a w latach 1912–1913 przeszedł drugą przebudowę zaprojektowaną przez Majewskiego oraz Dawida Landego,
- W latach 1872–1876 stworzył dom Franciszka Fischera, zlokalizowany na ul. Piotrkowskiej, który stoi do dziś jako budynek mieszkalny pod adresem 54.
- W latach 1875–1877 Majewski zaprojektował willę Matyldy i Edwarda Herbstów na Księżym Młynie, która obecnie funkcjonuje jako Rezydencja „Księży Młyn”, będąca oddziałem Muzeum Sztuki przy ulicy Przędzalnianej 72,
- W 1879 roku powstał hotel Adolfa Manteufla na ulicy Zachodniej, który obecnie jest częścią Uniwersytetu Medycznego w Łodzi oraz Zespołu Opieki Zdrowotnej w Łodzi na Zachodniej 81/83,
- W latach 1878–1881 Majewski zrealizował gmach Towarzystwa Kredytowego Miejskiego w Łodzi, obecnie znajdujący się przy ulicy Średniej 17, zamienionej na ulicę Pomorską 21,
- W latach 1880–1882 opracował projekt willi Ludwika Grohmana przy ul. Tylnej 9/11, nr hipoteczny 1160,
- W latach 1880–1884 stworzył cerkiew pod wezwaniem św. Aleksandra Newskiego, usytuowaną przy nieistniejącej już ulicy Widzewskiej 46, obecnie to ulica Jana Kilińskiego 56,
- W latach 1881–1885 powstało Gimnazjum Męskie na ul. Mikołajewskiej 44, które obecnie mieści III Liceum Ogólnokształcące im. Tadeusza Kościuszki w Łodzi przy ulicy Henryka Sienkiewicza 46,
- W 1882 roku zbudował kamienicę Scheiblerów przy ul. Piotrkowskiej 11,
- W tym samym roku powstał także pałac Juliusza Heinzla przy ulicy Piotrkowskiej 104,
- W latach 1882–1886 Majewski zaprojektował dom Towarzystwa Akcyjnego Ludwika Geyera przy ul. Piotrkowskiej 74,
- W latach 1883–1886 powstał gmach szkoły przy Nowym Rynku, dzisiaj siedziba Muzeum Archeologiczne i Etnograficzne zlokalizowane przy placu Wolności nr 14,
- W latach 1884–1887 wzniesiono wille „Trianon” i „Mignon” w Pasażu Meyera, które obecnie straciły na znaczeniu i zostały zastąpione nową infrastrukturą na ulicy Stanisława Moniuszki,
- W latach 1885–1890 został zrealizowany szpital im. Leonii i Izraela Poznańskich przy ul. Targowej 1, obecnie funkcjonujący jako Szpital Kliniczny nr 3 im. Seweryna Sterlinga, przynależący do Uniwersytetu Medycznego przy Sterlinga 1/3,
- W 1885 roku powstała kamienica Hermana Konstadta przy ul. Piotrkowskiej 53,
- W latach 1888–1889 powstał pałac Juliusza Kunitzera na ulicy Spacerowej (Promenada) 15 przy rogu ul. św. Benedykta, obecnie nieistniejący, w jego miejscu wzniesiono gmach Banku PKO Bank Polski przy alei Tadeusza Kościuszki 15,
- W latach 1889–1892 Majewski zaprojektował pałac Maksymiliana Goldfedera przy ul. Piotrkowskiej 77, gdzie mieścił się Dom Bankowy Maksymiliana Golfedera,
- W 1889 roku wzniesiono willę Henryka Grohmana, dziś znanej jako Muzeum Książki Artystycznej w Łodzi,
- W 1890 roku zrealizował pałac Rudolfa Kellera przy ul. Długiej, aktualnie chodzącej pod nazwą ul. Gdańska 49/53,
- W 1891 roku powstał budynek straży pożarnej, dziś zlokalizowany na ul. św. Emilii, obecnie znanej jako ulica ks. bpa Tymienieckiego 30,
- W latach 1891–1893 zrealizowano pałac Arnolda Stillera znajdujący się przy ul. Stefana Jaracza 45, prezentujący styl neorenesansu włoskiego i francuskiego,
- W latach 1892–1893 Majewski stworzył pałac Jakuba Hertza, zięcia Izraela Poznańskiego, który obecnie pełni funkcję rektoratu Uniwersytetu Medycznego przy al. T. Kościuszki 4,
- W 1898 roku zrealizował „Łódzki Luwr”, czyli pałac Izraela Poznańskiego przy ul. Ogrodowej 15, który przeszedł rozbudowę w latach 1901–1903.
- Nie można zapomnieć o kolonii domów robotniczych na Księżym Młynie.
Przypisy
- Krzysztof Stefański, Atlasie architektury dawnej Łodzi do 1939 r., s. 59.
- Z miasta i okolicy. Odznaczenie. „Dziennik Łódzki”. Rok VII (nr 206), s. 3, kol. 1, 14.09.1890 r. Bolesław Knichowiecki (red.). Łódź: Stefan Kossuth. ISSN 1898-3111. [dostęp 05.05.2016 r.]
- Wiadomości bieżące. Odznaczenia. „Dziennik Łódzki”. Rok VI (nr 177), s. 2, kol. 1, 09.08.1889 r. Antoni Chomętowski (red.). Łódź: Stefan Kossuth. ISSN 1898-3111. [dostęp 23.03.2016 r.]
- Z miasta. Pogrzeb. „Dziennik Łódzki”. Rok IX (nr 164), s. 2, kol. 2, 26.07.1892 r. Bolesław Knichowiecki (red.). Łódź: Stefan Kossuth. ISSN 1898-3111. [dostęp 13.06.2016 r.]
- MarekM. Budziarek MarekM., Łodzianie, Łódź: Wydawnictwo Literatura, 2000, s. -145–147, ISBN 83-88484-13-3, OCLC 830379353.
- Akt chrztu z kościoła farnego w Radomiu nr 46/1838.
Pozostali ludzie w kategorii "Inżynieria i technologie":
Mieczysław Pietrzykowski | Włodzimierz Krukowski | Wacław Żejma | Tadeusz Węgrzynowski | Krzysztof Zaremba (elektronik) | Juliusz Jaśkiewicz | Hanna Adamczewska-Wejchert | Tadeusz Żerański | Mariusz Malinowski (inżynier) | Andrzej Pinno | Łukasz Foltyn | Tadeusz Sołtyk | Jerzy ZiółkoOceń: Hilary Majewski