Mazowieckie Centrum Sztuki Współczesnej „Elektrownia” to ważna instytucja kultury z siedzibą w Radomiu, która mieści się w województwie mazowieckim. Celem jej działalności jest nie tylko gromadzenie, ale również prezentacja różnorodnych zbiorów sztuki współczesnej, zarówno polskiej, jak i zagranicznej.
Dodatkowo, Centrum angażuje się w pracę edukacyjną oraz informacyjną, mając na celu poszerzenie wiedzy o sztuce współczesnej wśród społeczeństwa.
Historia
Pomysł utworzenia nowej instytucji sztuki współczesnej w Radomiu zainicjował Andrzej Wajda, znany reżyser pochodzący z tego miasta. Przez wiele lat był gorącym zwolennikiem Muzeum Sztuki Współczesnej w Radomiu, czyli oddziału Muzeum im. Jacka Malczewskiego. Wajda przekazał muzeum znaczny dorobek swojej prywatnej kolekcji, co przyczyniło się do stale rosnących zbiorów i uczyniło unikalną kolekcję radomską jedną z największych w Polsce.
W miarę powiększania się tej cennej kolekcji, pojawiła się potrzeba nowej, lepszej przestrzeni wystawowej. W dotychczasowej siedzibie Muzeum, mieszczącej się w dwóch niewielkich barokowych kamienicach, możliwe było zaprezentowanie jedynie około stu dzieł rocznie. W związku z ograniczeniami lokalowymi, które znacząco ograniczały możliwości ekspozycyjne, Wajda wystąpił z propozycją utworzenia nowej instytucji w 2005 roku. Ta nowa placówka miała łączyć funkcje edukacyjne z muzealnymi, a także przejąć zbiory dotychczasowego Muzeum Sztuki Współczesnej, prezentując je w przestronniejszym i bardziej odpowiednim miejscu.
Po kilku miesiącach debaty publicznej zdecydowano, że siedzibą nowej instytucji stanie się wybudowany w 1901 roku budynek dawnej elektrowni miejskiej. Mazowieckie Centrum Sztuki Współczesnej „Elektrownia” zostało formalnie ustanowione przez Sejmik województwa mazowieckiego 19 grudnia 2005 roku. W czerwcu 2014 roku Centrum przeniosło się do odnowionego gmachu elektrowni, co pozwoliło na szersze możliwości wystawiennicze i edukacyjne.
Siedziba
Głównym miejscem dla Mazowieckiego Centrum Sztuki Współczesnej Elektrownia jest niezwykle stylowy neogotycki budynek, który niegdyś pełnił funkcję miejskiej elektrowni, wybudowany w 1901 roku. To historyczne miejsce funkcjonowało w swojej oryginalnej postaci do 1956 roku, a w roku 1963 zagospodarowano je na cel ciepłowni miejskiej, która działała do 1998 roku.
W początkach 2005 roku, w oparciu o projekt zaprezentowany w pracy dyplomowej Kai Koziarskiej, artystki związanej z warszawską ASP, zrodził się pomysł na nową instytucję w tym obiekcie. Tradycyjnie, 24 maja 2005 roku, prezydent Radomia przekazał budynek marszałkowi województwa mazowieckiego, mając na celu przekształcenie go w siedzibę centrum kultury.
Architekt Andrzej Kikowski, odpowiedzialny za projekt adaptacji tego historycznego obiektu, zaproponował sympatycznie zharmonizowaną renowację i rozbudowę. Jego wizja zakładała przywrócenie dawnej świetności neogotyckiej części budynku oraz dołączenie nowego skrzydła. Roboty budowlane, które trwały od 2011 do 2014 roku, wraz z modernizacją i wyposażeniem obiektu, pochłonęły około 22,5 miliona złotych, finansowanych przez budżet województwa mazowieckiego.
Po zakończeniu renowacji, gmach oferuje około pięciu tysięcy metrów kwadratowych powierzchni użytkowej. Wśród jego zasobów znajdują się osiem przestronnych sal wystawowych oraz magazyn na dzieła sztuki o powierzchni 650 metrów kwadratowych. Wnętrze byłego pieca węglowego o powierzchni 100 metrów kwadratowych zostało adaptowane na miejsce prezentacji mniejszych form.
W ramach oferty kulturalnej, centrum dysponuje także biblioteką, multimedialną pracownią, księgarnią oraz kinem. Jednym z najbardziej charakterystycznych elementów gmachu jest futurystyczny neon w kształcie chmury, znany jako Cumulus radomski, autorstwa artysty Thorstena Goldberga. Równocześnie, wnętrza wzbogacili artyści Piotr Lutyński, Paweł Susid oraz Leon Tarasewicz, którzy wnieśli swoje dekoracje do przeszklonych fragmentów budynku.
Warto zaznaczyć, że w 2015 roku budynek Mazowieckiego Centrum Sztuki Współczesnej Elektrownia zyskał uznanie, zdobywając pierwsze miejsce w plebiscycie Polska Architektura XXL, w kategorii Obiekty użyteczności publicznej.
Założenia programowe
Mazowieckie Centrum Sztuki Współczesnej „Elektrownia” zostało ustanowione z wyraźnym celem, który odzwierciedla jego statut przyjęty 8 września 2014. Działalność Centrum koncentruje się na promocji, gromadzeniu oraz ochronie dóbr kultury współczesnej.
Jednym z kluczowych elementów misji tej instytucji jest również edukacja, która obejmuje różnorodne formy wspierania twórczości artystycznej oraz zaangażowania społecznego. Centrum ma na celu wspieranie aktywności badawczej i naukowej dotyczącej sztuki współczesnej, co przekłada się na rozwijanie świadomości artystycznej wśród szerokiego odbiorcy.
Co więcej, działalność Mazowieckiego Centrum Sztuki Współczesnej „Elektrownia” jest ściśle związana z rozwojem i wzbogacaniem oferty kulturalnej województwa mazowieckiego, co czyni je istotnym punktem na kulturalnej mapie regionu.
Zbiory
W Mazowieckim Centrum Sztuki Współczesnej „Elektrownia” znajdują się cenne dzieła sztuki, które wzbogacają jego zbiory i przyciągają miłośników artystycznych wrażeń. Fundamentem kolekcji tej instytucji jest zespół około 4,5 tysiąca prac, które wcześniej należały do Muzeum Sztuki Współczesnej, będącego oddziałem Muzeum im. Jacka Malczewskiego. W latach 2005 – 2014 zbiór ten został dodatkowo wzbogacony o około 600 nowych dzieł, co przyczyniło się do jego urozmaicenia i nowoczesnego charakteru.
Wśród artystów, których prace można podziwiać w elektrowni, warto wymienić następujące postacie:
- Sylwestra Ambroziaka,
- Zdzisława Beksińskiego,
- Jana Berdyszaka,
- Jerzego Beresia,
- Włodzimierza Borowskiego,
- Tadeusza Brzozowskiego,
- Tomasza Ciecierskiego,
- Andrzeja Dłużniewskiego,
- Edwarda Dwurnika,
- Wojciecha Fangora,
- Stanisława Fijałkowskiego,
- Stefana Gierowskiego,
- Zbigniewa Gostomskiego,
- Zbyluta Grzywacza,
- Władysława Hasiora,
- Jarosława Kozłowskiego,
- Jadwigi Maziarskiej,
- Jerzego Nowosielskiego,
- Marka Sobczyka,
- Henryka Stażewskiego,
- Jana Tarasina,
- Zbigniewa Warpechowskiego,
- Ryszarda Winiarskiego,
- Ryszarda Woźniaka,
- Krzysztofa Zarębskiego oraz
- Rajmunda Ziemskiego.
Te prace świadczą o różnorodności stylów i technik, jakie tworzyli artyści, a ich obecność w zbiorach Elektrowni czyni to miejsce wyjątkowym na artystycznej mapie Polski.
Kino studyjne
W listopadzie 2015 roku w Mazowieckim Centrum Sztuki Współczesnej „Elektrownia” otwarte zostało nowe kino studyjne. To miejsce dedykowane jest nie tylko polskim premierom filmów artystycznych, ale także klasykom światowej kinematografii.
Ważnym aspektem działalności tego kina jest organizowanie cykli tematycznych, które przyciągają miłośników niezależnego kina. Od 2016 roku obiekt regularnie gości różnorodne festiwale filmowe, w tym renomowane wydarzenia takie jak Nowe Horyzonty oraz Festiwal Replika.
Sala kinowa, która może pomieścić 120 widzów, została wyposażona w nowoczesne systemy. Na szczególną uwagę zasługuje wysokiej jakości projektor oraz system nagłośnieniowy, który jest jedyny w Polsce. Został on dostarczony przez renomowaną firmę Meyer Sound Laboratories, a najbliższe kino dysponujące tak zaawansowanym sprzętem znajduje się w Berlinie.
W ramach perspektywy finansowej UE na lata 2014 – 2020 planowany jest także zakup przekaźników satelitarnych, co da możliwość bezpośredniego dostępu do transmisji różnorodnych wydarzeń kulturalnych, takich jak spektakle czy wystawy.
Pozostałe obiekty w kategorii "Muzea":
Muzeum im. Jacka Malczewskiego w Radomiu | Muzeum Pamiątek Turystycznych PTTK w Radomiu | Muzeum Katedralne w Radomiu | Muzeum Sztuki Współczesnej w Radomiu | Muzeum Wsi Radomskiej w RadomiuOceń: Mazowieckie Centrum Sztuki Współczesnej „Elektrownia”