Jan Pajkert

Duchowieństwo i religia

Jan Pajkert to postać, która pozostawiła znaczący ślad w historii duchowieństwa katolickiego w Polsce. Urodził się 21 czerwca 1887 roku w Radomiu, skąd rozpoczął swoją drogę życiową, która prowadziła do wielu ważnych ról w Kościele.

Po wielu latach służby duchownej, Jan Pajkert zyskał uznanie jako polski duchowny rzymskokatolicki oraz kanonik. Miał również zaszczyt pełnić funkcję szambelana papieskiego, co świadczy o jego znaczeniu w hierarchii kościelnej.

Nie można również zapomnieć o jego roli w ramach Naczelnego Kapelana Wojska Polskiego, gdzie jego wpływ na duchowieństwo wojskowe i żołnierzy był niezaprzeczalny. Zmarł 24 października 1964 roku w Grodzisku Mazowieckim, pozostawiając po sobie bogate dziedzictwo duchowe.

Życiorys

Jan Pajkert urodził się w rodzinie Józefa i Rozalii Burhardt. Ukończył znaną Szkołę Lorentza w Radomiu, a następnie kontynuował edukację w Seminarium Duchownym w Sandomierzu. W 1912 roku otrzymał sakrament święceń z rąk bp. Mariana Józefa Ryxa, po czym rozpoczął pracę jako wikariusz w Siennie, a później w Goźlicach i Koprzywnicy.

Gdy wybuchła I wojna światowa, zyskał zgodę biskupa i ochotniczo zgłosił się do pracy duszpasterskiej dla polskich żołnierzy, którzy w liczbie około 10 tysięcy służyli w 75 Dywizji Strzeleckiej. 4 grudnia 1917 roku został mianowany dziekanem generalnego I Korpusu Polskiego w Rosji.

Podczas walk z bolszewikami w lutym 1918 roku, ks. Pajkert inspirował polskich żołnierzy do walki i znacząco przyczynił się do przezwyciężenia kryzysu morale, ratując przy okazji ludność cywilną po zdobyciu miasta Osipowicze od rozjuszonych żołnierzy. Po zakończeniu działań wojennych i demobilizacji I Korpusu w maju 1918 roku, wrócił do diecezji sandomierskiej, a w lipcu objął stanowisko kapelana w Szpitalu Św. Kazimierza w Radomiu.

W tym czasie stał się naczelnym kapelanem żołnierzy polskich w Polskiej Sile Zbrojnej. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, pełnił rolę szefa Zarządu Naczelnego Kapelana Wojsk Polskich w ramach Polowej Kurii Biskupiej. Funkcję tę objął 14 listopada 1918 roku, a niedługo potem zajął stanowisko Naczelnego Kapelana Wojsk Polskich, przewodząc Konsystorzowi Polowemu Rzymskokatolickiemu, który został powołany 5 grudnia 1918 roku.

Jan Pajkert rozpoczął wówczas intensywne prace nad organizacją struktury katolickiej służby dla wojska, ale opuścił to stanowisko, kiedy 5 lutego 1919 roku biskupem polowym został ks. Stanisław Gall. Następnie pełnił rolę wikariusza generalnego, którą sprawował do 1922 roku. W 1919 roku otrzymał tytuł kanonika Kapituły Katedralnej Sandomierskiej.

16 grudnia 1921 roku został zatwierdzony jako dziekan w duchowieństwie wojskowym wyznania katolickiego od 1 kwietnia 1920 roku. 3 maja 1922 roku został ponownie zweryfikowany w stopniu dziekana, uzyskując 4. lokatę w hierarchii duchowieństwa wojskowego. Od 1 marca 1922 roku pełnił funkcję szefa duszpasterstwa, a od 1923 do 1924 roku był szefem służby duszpasterstwa w Kierownictwie Marynarki Wojennej.

W 1923 roku udzielił ślubu oficerowi Mieczysławowi Burhardtowi, a z dniem 31 grudnia 1924 roku został przeniesiony w stan nieczynny na dziewięć miesięcy. Kształcił się w Szkole Nauk Politycznych i Społecznych w Paryżu, a po powrocie do kraju, od 1 października 1925 roku, objął stanowisko szefa duszpasterstwa Okręgu Korpusu Nr II w Lublinie, gdzie zorganizował kościół garnizonowy w byłej cerkwi, konsekrowany w 1933 roku.

W 1934 roku Jan Pajkert zyskał tytuł szambelana papieskiego, a 30 kwietnia 1939 roku przeszedł na emeryturę. Po wybuchu II wojny światowej, kiedy Niemcy zajęli Lublin, przeniósł się do Warszawy, a podczas powstania warszawskiego w 1944 roku został ewakuowany do Durchgangslager Pruszków. Udało mu się dotrzeć do Grodziska Mazowieckiego, gdzie odprawiał msze w kaplicy szpitala.

Zmarł 24 października 1964 roku w Grodzisku Mazowieckim i tam został pochowany.

Ordery i odznaczenia

Jan Pajkert był wyróżniającą się postacią, która została uhonorowana licznymi odznaczeniami za swoje zasługi.

  • Krzyż Niepodległości, przyznany 17 marca 1938 roku,
  • Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, odznaczony 2 maja 1923 roku,
  • Krzyż Walecznych,
  • Złoty Krzyż Zasługi, który otrzymał 25 maja 1939 roku,
  • Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921,
  • Medal Zwycięstwa (Médaille Interalliée).

Przypisy

  1. a b Wiktor Cygan: U boku Rosji. Służba duszpasterska polskich formacji wojskowych podczas I wojny światowej. 21.05.2011 r. [dostęp 09.04.2015 r.]
  2. Mieczysław Burhardt. ogrodywspomnien.pl. [dostęp 13.04.2015 r.]
  3. Dz. Pers. MSWojsk. Nr 52 z 13.05.1925 roku, s. 250.
  4. Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 100 z 06.10.1925 roku, s. 544.
  5. Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Załącznik do Dziennika Personalnego Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 13 z 08.06.1922 roku, Warszawa 1922, s. 405.
  6. Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 42 z 24.12.1921 roku, pkt 1900.
  7. Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 28.
  8. M.P. z 1938 r. nr 64, poz. 72 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  9. M.P. z 1939 r. nr 121, poz. 282 „za zasługi w służbie wojskowej”.
  10. Joanna Cygan. Duszpasterstwo wojskowe w wojnie polsko-bolszewickiej. „Rocznik Mińsko Mazowiecki”, Nr 6 z 2000, s. 29.
  11. Rocznik Oficerski 1923, s. 32.
  12. J.Odziemkowski: op. cit., s. 37–38.

Oceń: Jan Pajkert

★★★★★
Średnia ocena:4.86 Liczba ocen:19