Roman Szemraj

---

Życiorys

Roman Szemraj był synem Walentego i Wiktorii. Jego edukacja duchowna rozpoczęła się w 1933 roku, kiedy to wstąpił do Wyższego Seminarium Duchownego w Sandomierzu. Po ukończeniu nauki, święcenia kapłańskie przyjął 11 czerwca 1938, po czym podjął pracę jako katecheta w Sandomierzu.

W czasie II wojny światowej, w 1939 roku, pełnił rolę kapelana w 45 Pułku Piechoty Strzelców Kresowych. W styczniu 1940 roku otrzymał propozycję objęcia posady wikariusza w parafii w Pawłowicach, której nie zaakceptował, natomiast od września 1940 roku pracował jako prefekt w Radomiu. Latem 1941 roku został wikariuszem w Chotczy Dolnej, a w 1942 roku powrócił do Radomia.

Wzmożone działania konspiracyjne wciągnęły go do Związku Walki Zbrojnej, gdzie działał jako kapelan Obwodu Radom, a później Armii Krajowej. W trakcie Akcji „Burza” był kapelanem oddziałów partyzanckich i przyjął pseudonim „Jastrząb„, a także uzyskał stopień majora.

W 1945 roku, zgodnie z decyzją swojego biskupa, Jana Kantego Lorka, wyjechał na tzw. Ziemie Zachodnie, jednak zamiast w Jeleniej Górze rozpoczął pracę w Grodkowie. W kwietniu 1946 roku został kapelanem Garnizonu Wojska Polskiego w Olsztynie, a w styczniu 1947 roku pełnił funkcję kapelana 2 Warszawskiej Dywizji Piechoty stacjonującej w Kielcach. Od lutego 1947 roku był zastępcą, a od października 1947 do stycznia 1950 roku dziekanem w dowództwie Śląskiego Okręgu Wojskowego. W lipcu 1947 roku zyskał awans na podpułkownika.

Roman Szemraj był jednym z redaktorów czasopisma „Głos Kapłana”, które ukazywało się za zgodą władz PRL od 1950 roku. W lutym 1950 roku został zastępcą Generalnego Dziekana ludowego Wojska Polskiego, a od tego momentu aż do 1952 roku pełnił funkcję sekretarza Głównej Komisji Księży przy Związku Bojowników o Wolność i Demokrację. W lipcu 1950 roku awansował na pułkownika.

Jego otwarte poparcie dla polityki władz PRL przyniosło mu w lutym 1951 roku ostrzeżenie kanoniczne od biskupa Lorka. W tym samym miesiącu objął obowiązki p.o. Generalnego Dziekana, a w styczniu 1953 roku został Generalnym Dziekanem ludowego Wojska Polskiego. W lutym 1952 roku na Ogólnokrajowym Zjeździe Kół Księży w Warszawie zasiadł w Prezydium Głównej Komisji Księży.

W 1953 roku dołączył do władz Komisji Duchownych i Świeckich Działaczy Katolickich przy Ogólnopolskim Komitecie Frontu Narodowego, która w lipcu 1955 roku wchłonęła Główną Komisję Księży. Od 1960 roku był członkiem Zarządu Głównego Kół Księży Caritas. W 1964 roku przeszedł na emeryturę.

Działalność agenturalna

Na podstawie dokumentów zebranych w archiwum Instytutu Pamięci Narodowej, można stwierdzić, że w okresie od 1947 do 1954 roku, Roman Szemraj prowadził działalność jako agent (informator) Informacji Wojskowej, posługując się pseudonimem „Roman”.

Odznaczenia

Roman Szemraj był osobą, która w swoim życiu otrzymała wiele odznaczeń, które świadczą o jego zaangażowaniu i zasługach w różnych dziedzinach. Oto lista jego wyróżnień:

• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (1951, za zasługi położone w akcji walki o pokój),
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1950, za zasługi w pracy społecznej),
• Złoty Krzyż Zasługi (1954, za zasługi w pracy społecznej),
• Srebrny Krzyż Zasługi (1947, za wybitne zasługi położone w obronie ładu i bezpieczeństwa w kraju),
• Medal 10-lecia Polski Ludowej (1955),
• Medal „Za udział w wojnie obronnej 1939” (1981).

---

Oceń: Roman Szemraj

---