Rogatka Lubelska, znana z bogatej historii, to zabytkowy budynek usytuowany w Radomiu. Ta piękna konstrukcja znajduje się na rogu ulic, które mają swoje znaczenie w urbanistyce miasta, w tym Żeromskiego oraz Słowackiego.
Nieopodal rogatki rozciąga się malowniczy park im. Tadeusza Kościuszki, który dodaje uroku całej okolicy, a także stanowi doskonałe miejsce na odpoczynek i relaks dla mieszkańców oraz turystów.
Historia
Początki rogatek w Radomiu sięgają historycznych bram Miasta Kazimierzowskiego. Z biegiem lat, w miarę rozwoju miasta, te charakterystyczne dla miejskiego krajobrazu obiekty przesuwano na dalsze odległości.
W dziewiętnastym wieku, wprowadzenie rogatek przy wjazdach do Radomia było częścią realizacji planu regulacyjnego, który został zainaugurowany w 1822 roku. Już w 1824 roku wybudowano rogatki przy wszystkich pięciu głównych wejściach do miasta. Z biegiem czasu, bo w 1919 roku, Radom dysponował sześcioma murowanymi rogatkami, które znajdowały się przy ulicach: Warszawskiej, Lubelskiej, Kozienickiej oraz Starokrakowskiej.
Wśród zachowanych do dziś obiektów, rogatka lubelska wyróżnia się obok rogatki warszawskiej. Po raz pierwszy została wzniesiona w 1840 roku, a jej klasycystyczny projekt autorstwa Henryka Marconiego ulokowano przy wschodniej granicy miasta, w sąsiedztwie siedziby gubernatora, czyli pałacu Sandomierskiego. Budynek ten przypominał rogatkę warszawską, która została zbudowana kilka lat wcześniej, w 1834 roku.
W okresie międzywojennym rogatka lubelska straciła swoją pierwotną funkcję. W 1921 roku przeszła gruntowną przebudowę, aby spełniać rolę łaźni miejskiej, zaprojektowanej przez architekta Kazimierza Prokulskiego, który jest także autorem takich obiektów jak Mauzoleum Dionizego Czachowskiego czy otoczenie Pomnika Czynu Legionów.
Łaźnia działała w tym budynku aż do końca lat 70. XX wieku. W 1982 roku przeprowadzono generalny remont, który nadał obiektowi nowe życie. Od 1987 roku rogatka służy jako siedziba Klubu Środowisk Twórczych Łaźnia, a w jej wnętrzach mieści się galeria sztuki oraz restauracja, co czyni to miejsce ważnym punktem na kulturalnej mapie Radomia.
Architektura
Rogatka Lubelska to przykład architektury modernistycznej, która przyciąga uwagę swoją niezwykłą formą. To dwupiętrowy budynek murowany wyróżniający się nie tylko swoją funkcjonalnością, ale także estetyką.
Jeden z najciekawszych detali to podcień fasady, który stanowi *jedyny* zachowany element pierwotnej rogatki. Element ten dodaje budowli charakteru i stanowi ciekawy akcent w kontekście całej struktury.
Przypisy
- J. Sekulski, Encyklopedia Radomia, Radom 2012 r., s. 277–278
- J. Sekulski, Encyklopedia Radomia, Radom 2012 r., s. 131
- red. W. Kalinowski, Architektura i urbanistyka Radomia, Lublin 1979 r., s. 143
Pozostałe obiekty w kategorii "Budynki handlowo-usługowe":
Budynek Kasy Pożyczkowej Przemysłowców Radomskich w Radomiu | Dom Handlowy „Sezam” w Radomiu | Hala Targowa w RadomiuOceń: Rogatka Lubelska w Radomiu