Pomnik upamiętniający Pomordowanych Pracowników Fabryki Broni w Radomiu znajduje się w wyjątkowej lokalizacji, na obszarze niegdysiejszej Fabryki Broni.
Obiekt ten usytuowany jest przy ulicy Przemysłowej, co dodaje mu historycznego kontekstu oraz znaczenia.
Historia
W 1922 roku zapadła kluczowa decyzja o utworzeniu Państwowej Wytwórni Broni w Radomiu, która to w 1927 roku została przemianowana na Fabrykę Broni. Zakład ten zyskał znaczenie nie tylko w regionie, ale również w kraju, produkując broń palną oraz sprzęt motoryzacyjny i rowery, spełniając przy tym potrzeby zarówno wojska, jak i sektora cywilnego. Już w 1939 roku, w wyniku wybuchu II wojny światowej, fabryka została przejęta przez niemieckie władze, które skierowały jej produkcję na potrzeby Wehrmachtu.
W obliczu okupacji, pracownicy Fabryki Broni zaangażowali się w działalność konspiracyjną, produkując elementy broni dla Armii Krajowej. Jednym z kluczowych wydarzeń tej epopei była walka między niemieckimi policjantami a żołnierzami Armii Krajowej, która miała miejsce we wrześniu 1942 roku na stacji kolejowej w miejscowości Rożki pod Radomiem. W trakcie tego starcia, przy polskich żołnierzach znaleziono pistolety Vis, co doprowadziło do dekonspiracji tajnych działań pracowników fabryki.
W odwecie za ten incydent, niemieckie władze zorganizowały masowe aresztowania oraz egzekucje. 14 października 1942 roku, na terenie Fabryki Broni, życie straciło 26 jej pracowników. Dwa dni później, 19 października 1958 roku, w pobliżu miejsca tych tragicznych wydarzeń, odsłonięto pomnik, który ma na celu upamiętnienie przerażającej historii pracowników zamordowanych podczas niemieckiej okupacji.
Opis
Pomnik przedstawia obelisk, który na szczycie ma orła symbolizującego wolność, znoszącego kajdany. Obiekt ten umieszczono na cokołu, na którym znajduje się tablica z niezwykle znaczącym napisem:
BOHATEROM
PRACOWNIKOM TUTEJSZYCH
ZAKŁADÓW
KTÓRZY ODDALI ŻYCIE W WALCE
Z OKUPANTEM HITLEROWSKIM
W LATACH 1939-1945
ZAŁOGA
CZEŚĆ ICH PAMIĘCI
RADOM 1958 R.
Nieopodal pomnika znajduje się dodatkowa, nowoczesna tablica, na której wypisane są nazwiska pracowników Fabryki Broni, którzy tragicznie stracili życie podczas egzekucji 14 października 1942 roku.
Otoczenie
W bezpośredniej okolicy pomnika, który oddaje hołd zamordowanym przez Niemców pracownikom Fabryki Broni, znajduje się krzyż, który został wzniesiony w 1981 roku. Jego obecność ma na celu oddanie czci piętnastu radomianom, którzy zostali straceni w tym miejscu. Pomordowani ci byli oskarżeni o współudział w tajnej produkcji uzbrojenia dla Armii Krajowej.
Przypisy
- a b c red. J. Urbański, Radomskie miejsca pamięci II wojny światowej: informator turystyczny, Radom 2010 r., s. 5–7
Pozostałe obiekty w kategorii "Pomniki":
Pomnik Jacka Malczewskiego w Radomiu | Pomnik Ofiar Getta w Radomiu | Pomnik Lecha i Marii Kaczyńskich w Radomiu | Pomnik Leszka Kołakowskiego w Radomiu | Pomnik 72 Pułku Piechoty w Radomiu | Pomnik Jana Kochanowskiego w Radomiu | Grób Nieznanego Żołnierza w Radomiu | Pomnik Katyński w Radomiu | Pomnik Tadeusza Kościuszki w RadomiuOceń: Pomnik Pomordowanych Pracowników Fabryki Broni w Radomiu