Dom Gąski w Radomiu

Fasada Domu Gąski zwieńczona jest efektownym dwukondygnacyjnym szczytem w stylu wolutowym, który zdobią pilastry i trójkątne zakończenie. To najstarszy budynek mieszkalny, który przetrwał do czasów współczesnych w Radomiu. Jego budowę zlecił w XVII wieku Stanisław (lub Adam) Gąski, który pełnił funkcję ławnika oraz radcy miejskiego, a z zawodu był piekarzem przybyłym z Opoczna. Niestety, nieznany jest autor jego projektu.

Według lokalnych legend, w trakcie potopu szwedzkiego w tymże domu dwukrotnie przebywał król szwedzki Karol X Gustaw. W XVIII wieku w jego wnętrzach mieściła się apteka prowadzona przez Włocha, Christiana Valentino. Z kolei w latach 1818–1819, budynek służył jako siedziba biur magistrackich, a pod koniec XIX wieku zakładający mu skład piwa.

Po zakończeniu II wojny światowej Dom Gąski przeszedł w ręce państwowe. W latach 1953–1955 przeprowadzono generalny remont, który doprowadził do przystosowania budynku do celów wystawienniczych, co zaowocowało jego aktualnym wystrojem fasady. W latach 50. podczas odbudowy sąsiedniego Domu Esterki, który w wyniku działań wojennych został ograniczony jedynie do poziomu piwnic, architekci inspirowali się właśnie wyglądem Domu Gąski.

W czasie od 1975 do 1990 roku, w połączonych kamienicach Gąski oraz Esterki działało Biuro Wystaw Artystycznych. Po tym okresie, obie kamienice znalazły się pod nadzorem Muzeum im. Jacka Malczewskiego w Radomiu, które w latach 1990–2018 prowadziło tutaj swój oddział – Muzeum Sztuki Współczesnej.

Budynek ten został wpisany do rejestru zabytków Narodowego Instytutu Dziedzictwa pod numerami 36 z dnia 23.06.1947, 753 z dnia 5.05.1972 oraz 197/A/83 z dnia 14.04.1983.