RKP 1926 Broń Radom to znany polski klub piłkarski, którego historia sięga 21 marca 1926 roku. Przez wiele lat klub ten zyskał renomę, występując w różnych ligach. Zespół w 1957 roku, a także w latach 1979–1989, zagrał na poziomie II ligi, będącej zapleczem ekstraklasy. Szczególnym osiągnięciem było dotarcie do 1/8 finału Pucharu Polski w 1981 roku. Całkiem imponującym rezultatem w historii klubu było zajęcie 3. miejsca w II lidze (grupa wschodnia) w sezonie 1979/1980.
Nie można również zapomnieć o zasługach radomskiej sekcji pięściarskiej, której przedstawicielem był Kazimierz Paździor. W 1957 roku zdobył on tytuł mistrza Europy w Pradze, a w 1960 roku wywalczył złoty medal na igrzyskach olimpijskich w Rzymie. W latach 1993–1995, sekcja tenisa stołowego klubu zdobyła tytuł drużynowego mistrza Polski.
Obecnie w klubie działa tylko sekcja piłkarska, podczas gdy pozostałe sekcje, które miały swoje miejsce w strukturze klubu, zaczęły funkcjonować samodzielnie od 1996 roku.
Chronologia nazw
Historia klubu, znanego dzisiaj jako Broń Radom, jest długa i pełna zmian, które miały miejsce w trakcie wielu lat jego istnienia.
- Klub Kolarzy i Motocyklistów „Broń” zadebiutował w latach 1926-1928,
- po nim powstał Robotniczy Klub Sportowy „Broń”, który działał w latach 1928-1948,
- następnie przekształcono go w Zakładowy Klub Sportowy „Stal” w latach 1948-1958,
- wracając do Robotniczego Klubu Sportowego „Broń” od 1958 do 1982 roku,
- w międzyczasie klub przyjął nazwę Robotniczo-Gwardyjskiego Klubu Sportowego „Broń” w latach 1982-1989,
- aż do ponownego użycia nazwy Robotniczy Klub Sportowy „Broń” w latach 1989-1996,
- na koniec, od 1996 roku, funkcjonuje jako Radomski Klub Piłkarski „Broń” 1926 Radom.
Historia
W Radomiu, dzięki popularności sportu fabrycznego, powstało Koło Kulturalno-Oświatowe Państwowej Wytwórni Broni. W rezultacie, dnia 21 marca 1926 roku zainaugurowano działalność Klubu Kolarzy i Motocyklistów „Broń”. Po dołączeniu kolejnych sekcji sportowych zaszły zmiany, które przyczyniły się do transformacji w Klub Sportowy „Broń” związanego z Państwową Fabryką Broni. Pierwszym przewodniczącym został J. Janiszewski. Z czasem klub zyskał różnorodne sekcje, takie jak: strzelecka, łucznicza, tenisowa, bokserska oraz siatkowa.
Po II wojnie światowej klub przeżył znaczący rozwój, stając się zespołem patronackim Zakładów Metalowych „Łucznik”. Jako jeden z pierwszych, po wojennych zawirowaniach, działać zaczęła sekcja piłki nożnej. Dnia 2 kwietnia 1945 roku odbył się premierowy mecz, w którym odnotowano zwycięstwo 1:0 nad KS Bata. Jeszcze w tym samym roku, piłkarze klubu zdobyli puchar miasta z okazji Święta Pracy, co było ich kolejnym wielkim osiągnięciem.
W sezonie 1946/1947 Broń zdobyła wicemistrzostwo klasy A. W 1950 roku nowym szkoleniowcem został J. Nahaczewski. Pod jego przewodnictwem drużyna zdobyła mistrzostwo województwa kieleckiego oraz puchar województwa. W 1953 roku, z powodzeniem, zespół awansował do III ligi (kielecko-łódzkiej). W sezonie 1954, plasując się na 1. miejscu, przystąpił do turnieju o awans do II ligi. Choć wygrał dwa mecze, w dalsze fazy rozgrywek nie zdołał się utrzymać. Ostateczny awans nastąpił dwa lata później po pokonaniu Bzury Chodaków wynikiem 2:1 i 1:0, a także dwukrotnym zwycięstwie nad Startem Kalisz 1:0 oraz remisie z Gwardią Kraków, finalistą Pucharu Polski.
W swoim debiutanckim sezonie na zapleczu ekstraklasy, Broń zanotowała 3 zwycięstwa, 8 remisów i 11 porażek, kończąc na ostatnim 12. miejscu w grupie południowej. W 1962 roku zespół zdobył drugi puchar okręgu, pokonując w finale KSZO Ostrowiec Świętokrzyski 1:0. W 1966 roku liga międzywojewódzka zakończyła się dla klubu na trzecim miejscu, co zapewniło mu promocję do III ligi.
W sezonie 1978/1979, Broń zdobyła mistrzostwo grupy trzeciej III ligi, co umożliwiło jej awans do zaplecza ekstraklasy. Rok później, pomimo wysokiej konkurencji ze strony Motoru Lublin i Gwardii Warszawa, klub zajął 3. miejsce w końcowej klasyfikacji II ligi (gr. wschodnia), co stanowiło najwyższe osiągnięcie w historii klubu. W 1981 roku zespół dotarł do 1/8 finału Pucharu Polski, gdzie uległ Pogoni Szczecin jednym golem, przegrywając 1:2.
Sezon 1983/1984 był niekorzystny, gdyż do drużyny trafiła ostatnia 16. pozycja w ligowych zmaganiach, co skutkowało spadkiem do niższej ligi. Jednakże, już rok później Broń powróciła jako mistrz grupy lubelskiej III ligi. Przez kolejne 4 sezony drużyna rywalizowała na poziomie zaplecza ekstraklasy, kończąc początkowe sezony w dolnej części tabeli (1985/1986 – 11. miejsce, 1986/1987 – 12., 1987/1988 – 14., 1988/1989 – 14.). W 1995 roku klub zakończył na 14. miejscu w III lidze (gr. Lublin), co było przyczyną kolejnego spadku.
W 1996 roku, z powodu zmian ustrojowych, działalność klubu została zakończona, a jego rejony zajęły istniejące sekcje, które zaczęły funkcjonować samodzielnie. Nowa drużyna piłkarska przyjęła nazwę Radomski Klub Piłkarski 1926 Broń Radom, a jego pierwszym prezesem został Bohdan Karaś.
W sezonie 2017/2018 Broń Radom odniosła sukces, zdobywając mistrzostwo grupy południowej IV ligi. W wyniku barażów drużyna pokonała Mazovię Mińsk Mazowiecki, mistrza grupy północnej, co zaowocowało awansem do III ligi.
Piłkarze
Wychowankowie
W zespole Broni Radom swoje pierwsze kroki w futbolu stawiali nie tylko utalentowani sportowcy, ale także przyszli reprezentanci Polski oraz zawodnicy, którzy brali udział w europejskich pucharach. Ich osiągnięcia są dowodem na wysoki poziom szkolenia oraz pasję do piłki nożnej, jaka panuje w tym klubie.
- Tomasz Dziubiński – był pierwszym Polakiem, który zdobył bramkę w Lidze Mistrzów, a także zagrał w dwóch meczach reprezentacyjnych,
- Kazimierz Przybyś – piętnastokrotny reprezentant Polski, który zadebiutował na Mistrzostwach Świata w 1986 roku,
- Rafał Siadaczka – posiadający na swoim koncie 17 występów i 2 gole w reprezentacji, a także trzykrotny mistrz Polski.
Derby Radomia
W kontekście Derbów Radomia, warto odnotować, że jest to temat ich rozrywek piłkarskich, szczególnie z drużyną Radomiaka.
Analiza rywalizacji pomiędzy tymi dwiema ekipami jest niezwykle interesująca, dlatego przygotowano szczegółowe zestawienie dotychczasowych pojedynków.
Analiza spotkań z Radomiakiem w lidze zaplecza Ekstraklasy | ||||
Liczba meczów | Wygrane Broni | Remisy | Porażki Broni | Strzelone bramki |
---|---|---|---|---|
10 | 3 | 5 | 4 | 9–13 |
Stadion
Budowa stadionu sportowego w Radomiu rozpoczęła się w pierwszych latach działalności klubu. W tym czasie zarząd klubu zdecydował się na realizację projektu, który miał na celu stworzenie kompleksowego obiektu przy ul. Narutowicza. Na początku zrealizowano tor kolarski, na którym miały miejsce pierwsze zawody już w 1930 roku.
W następnych etapach budowy do użytku oddano szereg obiektów: boisko piłkarskie, bieżnię, skocznię, rzutnię, a także boiska do piłki siatkowej. Równolegle trwały prace związane z budową basenu pływackiego o wymiarach 50×25 m. Co istotne, kompleks ten został wzniesiony dzięki czynom społecznym pracowników Państwowej Wytwórni Broni, co świadczy o zaangażowaniu lokalnej społeczności.
W latach 2010–2012 stadion przeszedł całkowitą przebudowę, która przyczyniła się do powstania nowoczesnego obiektu. Obecnie stadion dysponuje dwiema trybunami, które mogą pomieścić około 5.000 widzów. Dodatkowo przy obiekcie powstała bieżnia lekkoatletyczna z ośmioma torami, otaczająca główną płytę boiska, a także inne urządzenia sportowe.
Inauguracja sztucznego oświetlenia stadionu miała miejsce 20 października 2012 roku podczas meczu III ligi łódzko-mazowieckiej, w którym zmierzyły się drużyny Broń oraz Start Otwock, kończąc mecz wynikiem 1:3.
Więcej informacji na temat stadionu można znaleźć w artykule poświęconym Stadionowi Lekkoatletyczno-Piłkarskiemu im. Marszałka Józefa Piłsudskiego.
Kibice
W drugiej połowie lat 70. XX wieku, na Plantach zainicjowano dynamiczny ruch kibicowski, który do dziś ma znaczący wpływ na kulturę fanatyzmu w Radomiu. W początkowym okresie średnia liczba widzów obecnych na meczach Broni wynosiła około 7 tysięcy. Już od samego początku, fani radomskiego klubu rozpoczęli rywalizację z „szalikowcami” z Kielc oraz z Radomiakiem.
W tym okresie, kibice Broni potrafili także nawiązać przyjazne relacje, znane jako zgody, z innymi grupami kibiców, w tym z ŁKS-em, Zawiszą, Arką oraz Polonią Bytom. W sezonie 1979/1980 kibice ustanowili rekord frekwencji na meczu piłkarskim w Radomiu, kiedy to II-ligowe spotkanie z Starem Starachowice oglądało aż 22 tysiące widzów.
Główne skupisko sympatyków Broni zlokalizowane jest w takich dzielnicach jak Planty, Borki, Ustronie oraz Prędocinek. W pozostałych częściach miasta oraz w okolicznych miejscowościach, wspierająca społeczność jest obecna, choć w mniejszych liczbach.
Pozostałe sekcje
W historii radomskiego klubu można wyróżnić osobne artykuły poświęcone różnym sekcjom sportowym, jak Broń Radom (boks), Broń Radom (tenis stołowy) oraz Broń Radom (kolarstwo). Jednym z najważniejszych osiągnięć jest sukces boksera Kazimierza Paździora, który w 1957 roku w Pradze zdobył mistrzostwo Europy, a w 1960 roku w Rzymie zdobył złoty medal podczas igrzysk olimpijskich. W połowie lat 80. drużyna pięściarska osiągnęła szczyt swojej kariery, zdobywając awans do ekstraklasy.
Radomska Broni była również znaczącą siłą w kolarstwie. Lucjan Józefowicz oraz Stefan Borucz wchodzili w skład reprezentacji Polski, a cały zespół kolarzy zajmował wysoką pozycję w krajowej czołówce. Wśród późniejszych zawodników sekcji kolarskiej znajdował się Andrzej Michalak, który miał zaszczyt reprezentować Polskę na olimpiadzie w Moskwie.
Ważne figury w historii klubu to również Michał Sawicki, pierwszy polski mistrz świata w łucznictwie, który tytuł zdobył w 1931 roku, oraz Lucjan Wyszyński, z którym Sawicki zdobywał mistrzostwo Polski w strzelectwie sportowym po II wojnie światowej. Radomski tenis ziemny przez długi czas utrzymywał wysoką pozycję, gdzie Broni zdobyła tytuł wicemistrza Polski, a zawodnicy tacy jak Leszek Słomski, Danuta Szmidt-Calińska oraz Danuta Makulska stanowili część drużyny reprezentacyjnej.
Drużyna tenisa stołowego również osiągnęła znaczące sukcesy, występując w I lidze. Wśród wyróżniających się graczy znaleźli się Wiktor Naumowicz i Danuta Szmidt-Celińska, którzy byli częścią kadry narodowej. Przełomowym wydarzeniem w historii sekcji tenisa stołowego był rok 1993, kiedy to Mirosław Kłys, właściciel firmy Euromireks, zdecydował się na sponsoring klubu. Przyciągnął do Radomia czołowych polskich tenisistów stołowych, takich jak Leszek Kucharski, Marcin Kusiński, Piotr Skierski oraz Grzegorz Adamiak.
W rezultacie tego wsparcia drużyna zdobyła tytuł drużynowego mistrza Polski, a także 9 medali mistrzostw indywidualnych w latach 1993-1996. Jednak po odejściu sponsora sekcja uległa pewnemu kryzysowi. W 1996 roku istniejące sekcje rozpoczęły samodzielne funkcjonowanie, co doprowadziło do powstania nowych klubów: BTS Broń – boks, KTS Broń – tenis stołowy oraz KKS Broń – kolarstwo.
Przypisy
- Derby (50). Broń Radom – Radomiak Radom - SlowFoot - O piłce z wolnej stopy [online], slowfoot.pl [dostęp 03.07.2018 r.] (pol.).
- IV liga. Broń Radom mistrzem grupy południowej. Zagra w barażach o trzecią ligę! - echodnia.eu [online], www.echodnia.eu [dostęp 29.06.2018 r.] (pol.).
- Broń Radom - sezon 1984/85 - Historia Polskiej Piłki Nożnej - HPPN.PL [online], www.hppn.pl [dostęp 25.06.2018 r.] .
- Broń Radom awansowała do trzeciej ligi!! Wielka radość na Plantach! - echodnia.eu [online], www.echodnia.eu [dostęp 29.06.2018 r.] (pol.).
- Broń Radom - sezon 1983/84 - Historia Polskiej Piłki Nożnej - HPPN.PL [online], www.hppn.pl [dostęp 25.06.2018 r.] .
- Broń Radom - sezon 1979/80 - Historia Polskiej Piłki Nożnej - HPPN.PL [online], www.hppn.pl [dostęp 25.06.2018 r.] .
- Broń Radom - sezon po sezonie - Historia Polskiej Piłki Nożnej - HPPN.PL [online], www.hppn.pl [dostęp 25.06.2018 r.] .
- Radom - siła w precyzji - Serwis PL - Radomski Klub Piłkarski 1926 „Broń” Radom [online], www.radom.pl [dostęp 25.06.2018 r.] (pol.).
- Broń Radom - sezon 1957 - Historia Polskiej Piłki Nożnej - HPPN.PL [online], www.hppn.pl [dostęp 25.06.2018 r.] .
- Z kart historii. Prawdziwy hit!!! - Broń Radom [online], www.bronradom.pl [dostęp 25.06.2018 r.] .
- Poland - Full Cup History [online], www.rsssf.com [dostęp 29.06.2018 r.] .
- Poland Final Tables (3rd level) 1983-2000 [online], www.rsssf.com [dostęp 27.06.2018 r.] .
- Grzegorz Stępień: Historia Broni Radom. radom.wyborcza.pl, 07.11.2001 r. [dostęp 27.06.2018 r.] (pol.).
- Cezary Rudziński: Łucznik, czyli w fabryce broni. krajoznawcy.info.pl. 18.08.2012 r. (pol.).
- Stadion lekkoatletyczno - piłkarski w Radomiu. romines.pl. 18.08.2012 r. (pol.).
Pozostałe obiekty w kategorii "Kluby sportowe":
Start Radom | Rosa Radom | Jadar AZS Politechnika Radomska | Czarni Radom | Wodnik Radom | RLTL ZTE Radom | Radomka Radom | Radomiak RadomOceń: Broń Radom