Radom Główny


Radom Główny to kluczowy węzeł komunikacyjny, który pełni funkcję dworca kolejowego w Radomiu, zlokalizowany w obrębie Śródmieścia. Stacja ta znajduje się na strategicznym szlaku linii kolejowych nr 8, 22 oraz 26, co czyni ją istotnym punktem w regionalnym systemie transportowym.

Zgodnie z klasyfikacją PKP, Radom Główny posiada kategorię dworca wojewódzkiego, co świadczy o jego znaczeniu w kontekście usług kolejowych w województwie. Dodatkowo, obiekt jest integralną częścią szlaku turystycznego, który obejmuje Zabytki Radomia, co przyciąga zarówno turystów, jak i lokalnych podróżnych.

Ruch pasażerski

Ruch pasażerski na stacji Radom Główny odgrywa kluczową rolę w systemie transportu kolejowego w Polsce. W ciągu ostatnich kilku lat obserwowano znaczące zmiany w liczbie pasażerów oraz rocznej wymianie. Poniższe dane przedstawiają istotne informacje na ten temat.

RokRoczna wymianaPasażerowie na dobęRegion w Polsce
20171 280 0003 50070
20181 610 0004 40073
20191 970 0005 40050
20201 210 0003 30053
20211 610 0004 40047
2022_6 90045

Znaczny wzrost liczby pasażerów w ostatnich latach jest zjawiskiem pozytywnym, które może wskazywać na rozwój regionu i poprawę jakości świadczonych usług.

Historia

W latach 1882–1885 zrealizowano budowę Kolei Iwanogrodzko-Dąbrowskiej, która stała się kluczowym szlakiem łączącym wsie Dąbrowa i Iwangorod. Linia ta przebiegała przez ważne miasta w południowej części Królestwa Polskiego, które w owym czasie wchodziło w skład Imperium Rosyjskiego. Radom, będący siedzibą zarządu spółki odpowiedzialnej za tę nową trasę, znacząco zyskał na znaczeniu dzięki temu połączeniu.

Umożliwienie przejazdów przez miasto sprawiło, że Radom stał się punktem przesiadkowym, który oferował dogodne, relatywnie szybkie połączenia z innymi miastami regionu, jak Warszawa (przez Kolej Nadwiślańską), jak również z bardziej odległymi centrami, w tym Petersburgiem (przez Wilno) i Wiedniem (przez Kraków). To korzystne połączenie kolejowe z dużymi rynkami zbytu, szczególnie rosyjskim, przyczyniło się do szybkiego rozwoju gospodarczego oraz urbanistycznego Radomia.

W tym czasie w południowej części Śródmieścia zrealizowano budowę wielu ulic, w tym ulicy Józefa Piłsudskiego oraz ulicy Stanisława Moniuszki, a także powstało wiele zakładów przemysłowych. W 1900 roku Kolej Iwanogrodzko-Dąbrowską włączono do Kolei Nadwiślańskiej, co zintensyfikowało ruch kolejowy.

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, w dniu 3 listopada 1918 roku, infrastruktura kolejowa w Radomiu została przekazana władzom polskim, co zostało upamiętnione specjalną tablicą na budynku dworca. W 1934 roku uruchomiono linię radomską, łączącą Radom z Warszawą, a w 1948 roku powstała linia kolejowa nr 22, która połączyła Radom z Łodzią.

W 2015 roku zakończono przebudowę stacji i czterokilometrowego odcinka linii kolejowej nr 8, co miało duże znaczenie dla lokalnej komunikacji. Rewitalizacja obejmowała między innymi remont tunelu, przebudowę układu torowego, sieci trakcyjnej oraz remont peronów. Całkowity koszt prac wyniósł ponad 100 milionów złotych.

W lutym 2019 roku Koleje Mazowieckie nabyły pięć działek o powierzchni 0,35 ha, na których planowane jest wybudowanie bazy utrzymaniowej do przeglądów w poziomach P1-P2. W sierpniu 2021 roku, w ramach rozbudowy radomskiego węzła kolejowego, powstały nowe przystanki osobowe, takie jak Radom Stara Wola, Radom Północny i Radom Gołębiów.

W związku z planami budowy dwóch kolejnych stacji osobowych (Radom Wschodni oraz Radom Południowy), PKP PLK wystąpiły do rady miejskiej Radomia o przyjęcie uchwały, która umożliwi rozpoczęcie procedury zmiany nazwy stacji z Radom na Radom Główny. Nowa nazwa zaczęła obowiązywać od 12 grudnia 2021 roku.

Gmach dworca

Gmach dworca kolejowego w Radomiu został wzniesiony w 1885 roku na podstawie projektu Adolfa Schimmelpfenniga, znanego również z realizacji dworca Łódź Fabryczna. Nieruchomość ta powstała na gruntach wsi Prędocinek, która w tamtym czasie znajdowała się poza ówczesnymi granicami administracyjnymi miasta. Gmach przetrwał w niezmienionej formie do 1915 roku, kiedy to został zniszczony w wyniku działań wojennych, a jego odbudowa została przeprowadzona tymczasowo przez austriackich okupantów.

Na mocy decyzji polskich władz, 3 listopada 1918 roku gmach oraz cała infrastruktura kolejowa zostały formalnie przejęte, co upamiętnia znajdująca się na fasadzie budynku od strony peronów tablica. W okresie międzywojennym doszło do istotnej przebudowy, nadając obiektowi cechy renesansu polskiego, uznawanego za styl narodowy, co znacząco wpłynęło na jego wygląd.

W trakcie II wojny światowej budynek przetrwał, jednak po wojnie na fasadzie budynku zamontowano tablicę upamiętniającą radomskich kolejarzy, którzy zostali zamordowani przez Niemców. Następnie, w latach 1989–1992, przeprowadzono gruntowny remont pod kierownictwem architekta Jerzego Bortkiewicza. Tylko fasada pozostała niezmieniona, podczas gdy układ wnętrz został całkowicie przekształcony, a nowy budynek poczekalni został zaprojektowany w stylistyce nawiązującej do oryginalnego gmachu.

Ostatnia kompleksowa modernizacja dworca miała miejsce w latach 2012–2013, całkowity koszt tej inwestycji wyniósł około 13 milionów złotych.

Przypisy

  1. a b c d Urząd TransportuU.T. Kolejowego Urząd TransportuU.T., Przewozy pasażerskie [online], Portal statystyczny UTK [dostęp 20.02.2023 r.]
  2. Urząd Transportu Kolejowego: Wymiana pasażerska - Dane o stacjach 2022. [dostęp 17.09.2023 r.]
  3. KatarzynaK. Ludwińska, PKP. Dzięki społecznikom pociągi z Lublina będą stawać na stacji Radom Wschodni [online], Gazeta Wyborcza Radom, 30.04.2021 r. [dostęp 28.08.2021 r.]
  4. AdamA. Woźniak, Wielkie inwestycje w kolej. Będzie łatwiej wsiąść do pociągu [online], Rzeczpospolita, 10.08.2021 r. [dostęp 28.08.2021 r.]
  5. Będzie zmiana stacji Radom na „Radom Główny” [online], www.rynek-kolejowy.pl [dostęp 07.09.2021 r.]
  6. Stacja Radom zmieni nazwę [online], Radio Plus [dostęp 10.12.2021 r.]
  7. Wymiana pasażerska na stacjach w Polsce w 2018 r. [online], Urząd Transportu Kolejowego [dostęp 30.01.2020 r.]
  8. Uchwała nr 330/2012 w sprawie podziału Radomia na obszary Systemu Informacji Miejskiej. bip.radom.pl.
  9. Szlak Turystyczny Zabytki Radomia. Centrum Informacji Turystycznej w Radomiu.
  10. Stacja Radom. Atlas Kolejowy Polski.
  11. Linia Tomaszów Mazowiecki – Radom [online] [dostęp 31.12.2015 r.]
  12. Tunel i wszystkie perony na stacji PKP Radom wreszcie otwarte [online], Gazeta Wyborcza Radom [dostęp 31.12.2015 r.]
  13. Koleje Mazowieckie pozyskały działki pod bazę w Radomiu [online], inforail.pl [dostęp 03.03.2019 r.]
  14. Radom: po dwóch latach zakończył się remont dworca kolejowego [online], Onet.pl, 30.07.2013 r. [dostęp 31.07.2013 r.]
  15. b, (VIDEO) W środę otworzą dworzec PKP w Radomiu. Zobacz, jak wygląda po remoncie (zdjęcia) [online], echodnia.eu, 30.07.2013 r. [dostęp 31.07.2013 r.]
  16. Red. J. Sekulski, Encyklopedia Radomia, Radom 2009, s. 110.
  17. Red. J. Sekulski, Encyklopedia Radomia, Radom 2009, s. 53.
  18. Red. W. Kalinowski, Urbanistyka i architektura Radomia, Lublin 1976, s. 169.
  19. Krótka historia kolei w Warszawie [online], Warszawa1939.pl [dostęp 31.12.2015 r.]

Pozostałe obiekty w kategorii "Stacje i przystanki":

Radom Północny | Radom Krychnowice | Radom Gołębiów | Radom Wschodni | Radom Potkanów | Radom Stara Wola

Oceń: Radom Główny

Średnia ocena:4.89 Liczba ocen:16