Pałacyk Balińskich-Hemplów w Radomiu to niezwykle wartościowy zabytek, usytuowany w sercu tego pięknego miasta. Znajduje się on przy ulicy Żeromskiego 46, co czyni go łatwo dostępnym dla turystów oraz mieszkańców.
Ten elegancki obiekt niewątpliwie przyciąga uwagę swoim urokiem i architekturą, będąc jednocześnie częścią szlaku turystycznego, który dokumentuje zabytki Radomia. Pałacyk stanowi niezwykle istotny element lokalnej historii i kultury, zachęcając do odkrywania bogatego dziedzictwa regionu.
Historia
Pałacyk Balińskich-Hemplów stanowi zespół klasycystycznych budynków, który został zbudowany w latach 1833–1837. Jego projekt stworzył Stefan Baliński, będący asesorem budownictwa Komisji Województwa Sandomierskiego, z myślą o stworzeniu własnej siedziby.
Przez pewien czas, aż do roku 1840, Stefan Baliński mieszkał z rodziną w tymże pałacyku, po czym objął stanowisko budowniczego guberni warszawskiej.
Na przełomie XIX wieku budynek przeszedł w ręce Józefa Hempela, a jego potomkowie pozostawali w posiadaniu obiektu aż do 1938 roku. W latach międzywojennych w głównym korpusie oraz w oficynach ulokowano mieszkania, firmy i różne instytucje publiczne. Wśród nich warto wymienić Bibliotekę Sejmikową Powiatowego Związku Samorządowego im. Stanisława Hempla oraz Szkołę Muzyczną noszącą imię Fryderyka Chopina.
W okresie PRL-u budynki były wykorzystywane jako pracownie poligraficzne. Obecnie zespół pełni funkcje mieszkalno-handlowe, co pokazuje jego adaptacyjność w kontekście zmieniających się czasów. Jest to jedna z pierwszych w Radomiu klasycystycznych rezydencji o charakterze reprezentacyjnym, którą warto znać i docenić.
Architektura
Kompleks pałacowy składa się z reprezentacyjnego, piętrowego korpusu głównego, który w towarzystwie dwóch piętrowych oficyn otacza dziedziniec frontowy. Na fasadzie frontowej budynku głównego wyróżnia się ryzalit, zwieńczony trójkątnym tympanonem. Na poziomie pierwszego piętra fasadę dekorują jońskie pilastry, nadające całości elegancji. Narożniki zarówno ryzalitu, jak i korpusu zostały dodatkowo wzbogacone o boniowanie, co podkreśla ich architektoniczną jakość.
Warto także zwrócić uwagę na fasadę ogrodową, która również eksponuje ryzalit z tympanonem, co sprawia, że budynek nabiera harmonijnego wyglądu. Korpus główny cechuje się układem dwutraktowym oraz dwubiegową klatką schodową, co świadczy o przemyślanym rozplanowaniu przestrzeni wewnętrznej. Oficyny, otaczające dziedziniec, posiadają dekoracje w postaci boniowanego przyziemia, co dodaje im uroku.
Warto zauważyć, że do dzisiejszych czasów nie zachowało się ogrodzenie od strony ulicy Żeromskiego, co może wpływać na postrzeganie całości zabytku.
Przypisy
- Red. J. Sekulski, Encyklopedia Radomia, Radom 2009 r., s. 20, 47.
- C. Tomczyk, Ulica Lubelska (dziś Żeromskiego) i jej mieszkańcy w latach 1815–1862, [w:] „Biuletyn Kwartalny Radomskiego Towarzystwa Naukowego”, 1996 r., t. 31, z. 1–4, s. 145.
- red. J. Łoziński, T. Wolff, Katalog Zabytków Sztuki w Polsce, t. III, z. 10, Warszawa 1961 r., s. 36.
- Szlak Turystyczny Zabytki Radomia. Centrum Informacji Turystycznej w Radomiu.
Pozostałe obiekty w kategorii "Pałace":
Pałac Deskurów w Radomiu | Pałacyk przy ul. Słowackiego 7 w Radomiu | Pałac Kierzkowskich w Radomiu | Pałac Karschów i Wickenhagenów w Radomiu | Pałac Sandomierski w RadomiuOceń: Pałacyk Balińskich-Hemplów w Radomiu