Budynek loży wolnomularskiej w Radomiu to wyjątkowa konstrukcja o wielkiej wartości historycznej, która znajduje się w malowniczej części miasta. Usytuowany jest przy ulicyMalczewskiego 7, jego architektura przyciąga uwagę zarówno mieszkańców, jak i turystów.
Stanowi on nie tylko ważny element lokalnej kultury, ale także świadectwo bogatej przeszłości Radomia i tradycji, które do dziś są pielęgnowane w tym obszarze. Dalsze zgłębianie historii loży odkrywa fascynujące aspekty związane z jej działalnością.
Historia
Pierwsza znana loża wolnomularska w Radomiu to Jutrzenka Wschodząca na Wschodzie Radomia, która została założona w 1812 roku. Jej nazwa odwoływała się do idei niepodległościowych. Niestety, ta działalność nie trwała długo, ponieważ już rok później loża zawiesiła swoją aktywność. Jednak po wejściu wojsk rosyjskich do Radomia w 1814 roku, została ona wznowiona.
W okresie między 1816 a 1818 rokiem, zgodnie z projektem Jakuba Kubickiego, wybudowano siedzibę loży. Aby zachować konspirację, ówczesny gmach figurował w dokumentacji prawnej jako własność kupca Jana Pusztyniki. Budynek pozostawał w rękach radomskiej loży do 1821 roku, kiedy to władze carskie nakazały rozwiązanie wszystkich lóż w Królestwie Polskim.
W latach 1822–1863 obiekt został przekształcony w lazaret wojskowy. Po zakończeniu tej funkcji, aż do 1918 roku budynek pełnił rolę siedziby Powiatowego Związku Samorządowego. W międzyczasie, w latach 1925–1927, dla tego samego związku wzniesiono nowoczesny gmach w południowej część Śródmieścia.
W okresie międzywojennym budynek pełnił również funkcję siedziby sądu pokoju. Z kolei w latach 1939–1973 znowu był użytkowany jako szpital. Natomiast od 1975 roku stał się siedzibą prokuratury okręgowej, a później – do 1999 roku – wojewódzkiej.
Architektura
Budynek, którego charakterystyka odzwierciedla styl neorenesansowy, posiada siedem osi oraz jest wzbogacony o portyk, który został umiejscowiony przed głównym wejściem. Elementy te tworzą unikalny wygląd architektury tej konstrukcji.
Wyjątkowe zdobienia przypisane do pierwotnego przeznaczenia budynku można dostrzec w ornamentach okien umieszczonych na pierwszym piętrze. W szczególności, młoty, które są jednym z kluczowych symboli masonerii, jednoznacznie wskazują na powiązania z ideologią wolnomularską.
Przypisy
- Prokuratura i poczta przy ulicy Malczewskiego. www.stary_radom.republika.pl.
- a b Masoni w Radomiu. Gazeta Wyborcza Radom.
- a b Encyklopedia Radomia, red. M. Olifirowicz, Radom 2009 r., s. 136–137.
Pozostałe obiekty w kategorii "Zabytki":
Rogatka Warszawska w Radomiu | Wieża ciśnień na Glinicach w RadomiuOceń: Budynek loży wolnomularskiej w Radomiu