Spis treści
Czy Zanzibar to dobry kierunek na wakacje?
Zanzibar to wyjątkowe miejsce na wczasy, które zachwyca turystów swoją niepowtarzalną atmosferą oraz różnorodnymi atrakcjami. Malownicze plaże i krystalicznie czyste wody Oceanu Indyjskiego stają się idealną scenerią do relaksu. Coraz więcej osób dostrzega uroki Zanzibaru, czego dowodem są liczne pozytywne opinie podróżnych.
Spędzając czas na tej urokliwej wyspie, warto skorzystać z bogatej oferty aktywności:
- nurkowanie w otoczeniu kolorowych raf koralowych urzeka bogactwem życia podwodnego,
- spacer po zabytkowym Stone Town to nie tylko niezapomniane widoki, ale także szansa na poznanie fascynującej historii regionu.
Zanzibar ma coś do zaoferowania każdemu – zarówno samotnym odkrywcom, jak i zakochanym parom czy rodzinom z dziećmi. Przyjazny klimat oraz bogata tradycja tego egzotycznego miejsca tworzą doskonałe warunki na niezapomniane wakacje. Dla tych, którzy marzą o wyjątkowych przygodach, Zanzibar z pewnością będzie spełnieniem oczekiwań.
Jakie są zalety i wady podróżowania na Zanzibar?
Podróż na Zanzibar to doświadczenie pełne zalet, ale nie brakuje również wyzwań, które warto przemyśleć przed wyjazdem. Przede wszystkim, zachwycają tu malownicze plaże z białym piaskiem oraz turkusowymi wodami Oceanu Indyjskiego – to idealna sceneria do relaksu. Zanzibar to także raj dla miłośników jedzenia, oferujący różnorodność smaków. Świeże owoce morza oraz egzotyczne przyprawy przyciągają smakoszy z całego świata. Dodatkowo, nurkowanie wśród raf koralowych daje możliwość podziwiania bogactwa życia morskiego. Fascynująca kultura Zanzibaru, łącząca wpływy arabskie, afrykańskie i europejskie, dodaje jeszcze więcej kolorytu temu miejscu. Mieszkańcy są znani z wyjątkowej gościnności, co z pewnością wpływa na komfortowy pobyt.
Jednak warto mieć na uwadze, że Zanzibar boryka się z problemami typowymi dla krajów rozwijających się. Widziana bieda może być zaskoczeniem dla osób, które nie są przygotowane na takie realia. Dodatkowo, dostępność niektórych usług, takich jak paliwo czy transport, może być ograniczona, co z kolei wpływa na wygodę podróży. Dlatego kluczowe jest, aby zachować elastyczność i cierpliwość w trakcie pobytu. Mimo tych trudności, wielu podróżników wraca z Zanzibaru z niezapomnianymi wspomnieniami. Planując wizytę na tej wyspie, warto uwzględnić te aspekty, aby w pełni cieszyć się jej wyjątkowym urokiem.
Czy Zanzibar jest bezpieczny dla turystów?
Zanzibar cieszy się reputacją bezpiecznego miejsca dla podróżnych, co sprawia, że wiele osób pragnie odkryć urok tej afrykańskiej wyspy. Życie na wyspie pulsuje niezwykłymi kolorami, a mieszkańcy, znani z gościnności i otwartości, są chętni do dzielenia się swoją kulturą. Warto jednak pamiętać o kilku podstawowych zasadach, które pozwolą zapewnić komfort i bezpieczeństwo.
- Staraj się unikać zostawiania cennych przedmiotów na widoku,
- w miejscach publicznych dopilnuj swoich rzeczy, aby nie stały się łatwą zdobyczą dla złodziei,
- bądź ostrożny wobec nieuczciwych sprzedawców ulicznych – zawsze lepiej ustalić cenę przed skorzystaniem z ich usług, aby uniknąć późniejszych nieporozumień.
Z danych wynika, że większość turystów wraca z Zanzibarze z pozytywnymi wspomnieniami, co potwierdza działania lokalnych władz na rzecz zapewnienia bezpieczeństwa. Mimo to warto na bieżąco śledzić lokalne informacje i zalecenia przed wyjazdem, ponieważ sytuacja może się zmieniać. Przygotuj się na fascynującą różnorodność lokalnego życia – otwarte i uważne podejście z pewnością sprawi, że Twój pobyt na tej magicznej wyspie stanie się jeszcze przyjemniejszy.
Co warto wiedzieć o Zanzibaru przed podróżą?
Decydując się na podróż do Zanzibaru, warto wziąć pod uwagę kilka istotnych kwestii, które wpłyną na komfortowy wypoczynek. Ten malowniczy archipelag leży w obrębie Tanzanii, gdzie dominuje islam. Językiem urzędowym jest suahili, ale w popularnych miejscach turystycznych bez trudu dogadasz się po angielsku.
Przed wyjazdem dobrze jest sprawdzić:
- wymogi wizowe,
- zalecane szczepienia,
- efektywne repelenty na komary.
Biorąc pod uwagę ryzyko wystąpienia malarii, warto zaopatrzyć się w repelenty, co ułatwi uniknięcie nieprzyjemnych sytuacji. Klimat Zanzibaru jest równikowy, co skutkuje minimalnymi różnicami temperatur w ciągu roku. Miesiące dzielą się na sezon suchy oraz deszczowy, który przypada na marzec i kwiecień, a także na październik oraz listopad. W tym okresie intensywne opady mogą utrudniać zarówno zwiedzanie, jak i korzystanie z uroków plaż.
Zanzibar to nie tylko zachwycające plaże, ale także bogate dziedzictwo kulturowe, którego warto doświadczyć. Nie można pominąć lokalnej kuchni, szczególnie smakowitych owoców morza i aromatycznych przypraw, które stanowią wizytówkę wyspy. Poznanie miejscowych tradycji oraz zwyczajów pozwoli lepiej zrozumieć kulturę Zanzibaru, co z pewnością wzbogaci twoje wakacje o niezapomniane przeżycia.
Jakie są wymagania wizowe na Zanzibar?
Aby odwiedzić Zanzibar, konieczne jest posiadanie wizy turystycznej. Można ją uzyskać zarówno na miejscu, po przylocie, jak i wcześniej, przez internet. Pamiętaj, aby wypełnić formularz wizowy przed przyjazdem.
Istotne jest, by na bieżąco zapoznawać się z:
- wymaganiami dokumentacyjnymi,
- opłatami,
- ewentualnymi zmianami w przepisach.
Przydatne informacje znajdziesz na stronie ambasady Tanzanii lub w komunikatach Ministerstwa Spraw Zagranicznych. Z początkiem października 2024 roku wprowadzone zostanie obowiązkowe ubezpieczenie Inbound Travel Insurance dla wszystkich turystów, co stanowi ważny element, który należy uwzględnić w planach podróży.
Dodatkowo, warto pamiętać o wymaganiach dotyczących karty migracyjnej, która jest niezbędna podczas odprawy. Znajomość tych szczegółów pomoże zapewnić zgodność z przepisami i sprawi, że pobyt na Zanzibarze będzie przyjemny oraz bezpieczny.
Jakie są pory roku i klimat Zanzibaru?
Zanzibar wyróżnia się klimatem równikowym monsunowym, co czyni go fascynującym miejscem do odwiedzenia przez cały rok. Na wyspie występują dwie pory suche:
- od czerwca do października,
- od stycznia do marca.
W tych okresach wilgotność powietrza jest znacznie niższa, co pozwala na komfortowe zwiedzanie oraz relaks. Sezony deszczowe to:
- długi „masika”, trwający od marca do maja,
- krótki „vuli” występujący w listopadzie i grudniu.
W tym czasie opady mogą być intensywne, co czasami utrudnia dostęp do niektórych atrakcji turystycznych. Średnie temperatury na wyspie wahają się między 26 a 28 stopniami Celsjusza, a woda w morzu osiąga od 25 do 30 stopni Celsjusza, co stanowi doskonałe warunki do nurkowania i wypoczynku na plaży. Dodatkowo, duża liczba słonecznych godzin, zwłaszcza podczas pory suchej, sprawia, że Zanzibar jest idealnym miejscem na wakacje. Przygotowując podróż, biorąc pod uwagę te czynniki, można maksymalnie wykorzystać czas spędzony na wyspie i delektować się jej niezwykłymi urokami.
Jakie są dostępne opcje zakwaterowania na Zanzibarze?
Zanzibar to wyjątkowe miejsce, które oferuje różnorodne opcje noclegowe, sprostające potrzebom wszystkich turystów. Możesz wybierać spośród:
- luksusowych resortów typu all-inclusive,
- przytulnych butikowych hoteli,
- pensjonatów,
- komfortowych apartamentów.
Warto odwiedzić takie lokalizacje jak Nungwi, słynąca z przepięknych plaż, Kiwengwa z rozwiniętą infrastrukturą turystyczną czy Stone Town, bogata w kulturę i historię. Resorty z pełnym wyżywieniem to świetne rozwiązanie dla tych, którzy chcą się odprężyć i nie martwić się o nic – oferują liczne atrakcje, w tym baseny, SPA oraz różnorodne wycieczki. Z drugiej strony, butikowe hotele stawiają na indywidualne podejście do każdego gościa, co przekłada się na niezwykłe doświadczenia oraz komfortowy pobyt. Dla podróżujących z ograniczonym budżetem dostępne są pensjonaty i hostele, które oferują przyjemne noclegi w rozsądnych cenach, często blisko plaży, co ułatwia korzystanie z atrakcji turystycznych oraz nurkowanie.
Na Mnemba Island czeka na gości ekskluzywny hotel, obiecujący niezapomniane chwile w otoczeniu natury. Niezależnie od wybranego zakwaterowania, Zanzibar na pewno spełni oczekiwania każdego podróżnika, oferując niezapomniane wakacje w tym egzotycznym zakątku świata.
Jakie atrakcje turystyczne oferuje Zanzibar?
Zanzibar to prawdziwy raj, który zachwyca turystów różnorodnością atrakcji. Rozpocznij swoją przygodę od zwiedzania Stone Town, wpisanego na listę UNESCO. Wąskie uliczki oraz architektura tego miejsca ujawniają niezwykłe wpływy arabskie i europejskie. Nie można pominąć Prison Island, znanej jako wyspa żółwi, gdzie mamy szansę zobaczyć żółwie olbrzymie oraz skorzystać z możliwości snorkelingu w krystalicznie czystych wodach.
Zanzibar kojarzy się również z bogatymi plantacjami przypraw, które oferują odkrywanie wyjątkowych aromatów i smaków. Wycieczki po tych plantacjach są doskonałą okazją, by zapoznać się z historią przypraw i ich wpływem na kulturę wyspy. Dla miłośników przyrody Park Narodowy Jozani to miejsce, które warto odwiedzić. To właśnie tam żyją unikalne czerwone gerezy, a spacer po parku daje szansę na spotkanie z rzadkimi roślinami i zwierzętami.
Nie można zapomnieć o rafach koralowych Zanzibaru, które stanowią raj dla miłośników nurkowania. Różnorodność życia morskiego sprawia, że każde nurkowanie staje się niezapomnianym przeżyciem. Warto wybrać się na lokalne wyprawy, aby podziwiać urok kolorowych ryb i korali. Zanzibar to także tętniące życiem bazary, takie jak targ Darajani. To modne miejsce, gdzie można poczuć lokalny klimat, spróbować świeżych owoców i zdobyć unikalne pamiątki.
Na koniec, nie zapomnij o niezwykłych imprezach Full Moon Party, które przyciągają młodych ludzi. Te niezapomniane noce obfitują w taniec i zabawę. Właśnie te wszystkie atrakcje sprawiają, że Zanzibar staje się wymarzoną destynacją na egzotyczne wakacje dla każdego turysty.
Co zobaczyć na Zanzibarze?
Zanzibar to niezwykle różnorodna wyspa, pełna atrakcji dla turystów pragnących odpoczynku i przygód. Jednym z najważniejszych punktów jej programu zwiedzania jest Stone Town. To historyczne Stare Miasto urzeka labiryntem wąskich uliczek oraz swoją bogatą przeszłością. Można tam podziwiać efektowne budynki z czasów kolonialnych oraz odwiedzić Muzeum, które przybliża kulturę i historię Zanzibaru.
Kolejną nieodłączną częścią wizyty jest Wyspa Przypraw. W tym miejscu goście mają szansę zagłębić się w fascynujący świat aromatycznych przypraw i zachwycających roślin. Plantacje przypraw to także doskonała okazja do skosztowania lokalnych specjałów.
Poza tym, Prison Island, znana z olbrzymich żółwi, to idealne miejsce do uprawiania snorkelingu. Krystalicznie czyste wody oferują niezapomniane podwodne widoki.
Dla miłośników przyrody, Park Narodowy Jozani jest prawdziwym skarbem, w którym można spotkać unikalne czerwone gerezy. Spacerując po parku, warto przyjrzeć się lokalnej faunie i florze.
Z kolei rafy koralowe Zanzibaru to raj dla nurków, gdzie odkrywanie bogatego życia morskiego przynosi niezapomniane wrażenia. Po intensywnym dniu zwiedzania warto zrelaksować się na jednej z malowniczych plaż, które otaczają wyspę.
Dodatkowo, odwiedzając lokalne bazy, takie jak targ Darajani, można zanurzyć się w kulturze regionu, próbując świeżych owoców oraz lokalnych potraw. Zanzibar to także przestrzeń wielu interesujących wydarzeń kulturalnych, takich jak Full Moon Party, które przyciągają młodszych turystów pragnących rozrywki. Oferując tak szeroką gamę atrakcji, Zanzibar spełnia zarówno oczekiwania kulturalnych pasjonatów, jak i entuzjastów aktywnego wypoczynku.
Jakie są najpopularniejsze plaże na Zanzibarze?
Zanzibar to prawdziwy raj dla miłośników malowniczych plaż oraz turkusowych wód. Jednym z najpiękniejszych miejsc na wyspie jest plaża Nungwi, gdzie czeka na Ciebie biały piasek i tętniąca życiem atmosfera. To idealna przestrzeń zarówno na relaks, jak i na różne aktywności. Możesz rozkoszować się lokalnymi barami czy restauracjami, a także spróbować sportów wodnych, takich jak:
- nurkowanie,
- windsurfing.
Kolejną znakomitą plażą jest Kiwengwa, położona na wschodnim wybrzeżu Zanzibaru. Długa linia brzegowa i spokojne wody czynią ją doskonałym miejscem do odpoczynku. W okolicy znajdziesz także ośrodki, które oferują wiele interesujących atrakcji. Na południowym wschodzie zlokalizowane są Jambiani oraz Paje. Jambiani olśniewa idyllicznym krajobrazem, podczas gdy Paje przyciąga młodszych turystów, szukających doskonałych warunków do kitesurfingu. W szczególności podczas odpływów te plaże stają się idealnym miejscem do odkrywania skarbów, co sprawia, że każda wizyta staje się jeszcze bardziej ekscytująca. Zanzibar, z bogatą gamą plaż, zachwyca różnorodnością, oferując niezwykłe doświadczenia. Dzięki pięknym plażom i krystalicznie czystej wodzie, wakacje na tej wyspie stają się niezapomnianym przeżyciem dla każdego, kto pragnie cieszyć się urokami Oceanu Indyjskiego i odkrywać jego sekrety.
Jak wygląda życie lokalnych mieszkańców Zanzibaru?
Życie na Zanzibarze płynie w zwolnionym tempie, oddając ducha „pole pole”, co dosłownie oznacza „powoli”. Mieszkańcy tej malowniczej wyspy, znani ze swojej gościnności oraz optymizmu, czerpią swoje utrzymanie głównie z:
- rybołówstwa,
- rolnictwa,
- uprawy przypraw.
Islam, będący wspólnym fundamentem ich kultury, odgrywa kluczową rolę w codziennym życiu. Język suahili z kolei, stanowi most komunikacyjny pomiędzy mieszkańcami a przyjezdnymi, co sprzyja kontaktom i interakcji. Kultura Zanzibaru jest niezwykle bogata oraz zróżnicowana, co można dostrzec w:
- tradycjach,
- kulinariach,
- twórczości artystycznej.
Zdecydowana większość mieszkańców chętnie dzieli się swoimi zwyczajami, co nie tylko wzbogaca wizyty turystów, ale także umożliwia budowanie głębszych relacji. Mimo że życie w krajach rozwijających się, takich jak Zanzibar, stawia przed mieszkańcami szereg wyzwań, takich jak bieda czy ograniczony dostęp do różnych usług, Zanzibarczycy nie ustają w wysiłkach na rzecz rozwoju turystyki. Oferując lokalne produkty i usługi, nie tylko poprawiają swoje standardy życia, ale także wzbogacają doświadczenia gości. W codziennym życiu mocno akcentowane są wspólne wartości, które kształtują poczucie wspólnoty i podkreślają znaczenie tradycji oraz rodziny.
Jakie są lokalne tradycje i kultura Zanzibaru?

Kultura Zanzibaru to niezwykła mozaika wpływów, które pochodzą z różnych zakątków świata, takich jak Afryka, Arabia, Indie oraz Europa. Ta różnorodność czyni tę wyspę naprawdę wyjątkową.
W Stone Town architektura zachwyca swoją oryginalnością, pokazując złożone połączenie tradycji budowlanych. Miasto, znajdujące się na liście UNESCO, opowiada bogatą historię tego regionu. Język suahili przeważa w codziennych rozmowach, a jego melodyjność nadaje lokalnej atmosferze niezwykłego uroku.
Religia, głównie islam, wywiera duży wpływ na zasady życia mieszkańców, co można dostrzec w ich rytuałach i zwyczajach. Zanzibarczycy są znani z wyjątkowej gościnności – chętnie przyjmują przyjezdnych, dzięki czemu turyści mogą poczuć się jak u siebie.
Tradycyjne kostiumy odgrywają istotną rolę w kulturze. Rękodzieła, takie jak batiki czy drewniane wyroby, stanowią ważny element lokalnych rynków. Festiwale celebrujące tutejsze zwyczaje i historię przyciągają zarówno mieszkańców, jak i gości, oferując wyjątkową okazję do wspólnego świętowania.
W życiu lokalnym szczególne znaczenie ma wspólnota, a wartości rodzinne oraz tradycje są bliskie sercu mieszkańców Zanzibaru. Mimo że współczesne czasy przynoszą nowe wyzwania, ludzie ci z dumą pielęgnują swoje korzenie i z zapałem dzielą się nimi z odwiedzającymi, co pozostawia w turystach niezatarte wrażenie.
Aby jeszcze lepiej zrozumieć kulturę Zanzibaru, warto okazywać szacunek dla lokalnych obyczajów. Należy pamiętać o odpowiednim ubiorze w miejscach publicznych i otwartości w kontaktach z mieszkańcami, co pozwoli na głębsze zanurzenie się w ich świat.
Jakie są szczególności kuchni Zanzibaru?

Kuchnia Zanzibaru to prawdziwa uczta dla wszystkich zmysłów. Wspaniale łączy ze sobą wpływy kulinarne z Afryki, Arabii, Indii oraz Portugalii, co sprawia, że jej smaki i aromaty są naprawdę wyjątkowe. To właśnie ta różnorodność sprawia, że Zanzibar wyróżnia się na mapie egzotycznych kuchni świata.
Kluczowym składnikiem dla potraw z tego regionu są świeże owoce morza i ryby, które można znaleźć niemal wszędzie i które zachwycą nawet najbardziej wymagających smakoszy. Warto spróbować:
- pilau – potrawa z ryżu, przygotowywana z aromatycznymi przyprawami, serwowana z mięsem lub rybami,
- zupa urojo – z jej intensywnym smakiem,
- curry z owoców morza – zaskakujące niezwykłym połączeniem przypraw.
Goździki, cynamon oraz gałka muszkatołowa to kluczowe składniki wielu lokalnych specjałów, które nadają im niepowtarzalny aromat. Na kulinarnej mapie Zanzibaru szczególnie wyróżnia się targ Darajani w Stone Town. To idealne miejsce na zakupy świeżych produktów oraz degustację autentycznych potraw.
Uliczni sprzedawcy oferują rozmaite dania, takie jak grillowane owoce morza czy pyszne sałatki owocowe. Osoby odwiedzające Zanzibar koniecznie powinny poświęcić czas na odkrywanie bogactwa lokalnej oferty kulinarnej, aby prawdziwie poczuć ducha tej niezwykłej destynacji.
Czy Zanzibar charakteryzuje się dużymi różnicami ekonomicznymi?
Zanzibar jest miejscem o zróżnicowanej strukturze ekonomicznej, co można zauważyć w wielu krajach rozwijających się. Na tej malowniczej wyspie luksusowe kurorty kontrastują z obszarami, gdzie wiele osób boryka się z ubóstwem. Hotele i ośrodki wypoczynkowe, korzystając z fal turystycznych, oferują usługi na wysokim poziomie, przyciągając gości z całego globu. Choć przemysł turystyczny stanowi kluczowe źródło dochodów, zyski nie zawsze przekładają się na lepsze warunki życia mieszkańców.
Statystyki pokazują, że około 34% ludności Zanzibaru żyje poniżej progu ubóstwa, co może być szokiem dla odwiedzających, którzy przyjeżdżają w poszukiwaniu egzotycznych widoków i relaksu. Mimo to mieszkańcy, znani z niesamowitej gościnności, starają się wykorzystać możliwości, jakie daje im rozwijająca się turystyka. Urok lokalnych festiwali, zatłoczonych rynków i autentycznych doświadczeń ujawnia prawdziwe życie wyspy.
Różnice w ekonomii są widoczne także w dostępie do podstawowych usług, takich jak edukacja oraz opieka zdrowotna. Wiele rodzin polega na tradycyjnych źródłach utrzymania, takich jak rybołówstwo czy uprawa przypraw, co znacząco wpływa na ich codzienność. Zrozumienie tego kontekstu ekonomicznego jest istotne dla turystów, ponieważ pozwala lepiej poznać lokalną kulturę i życie mieszkańców.
Jakie są typowe problemy, z jakimi można się spotkać na Zanzibarze?

Podczas wizyty na Zanzibarze można napotkać liczne wyzwania, które są typowe dla krajów rozwijających się. Należy do nich:
- częste przerwy w dostawie energii elektrycznej, co może być uciążliwe, zwłaszcza w hotelach,
- ograniczona dostępność czystej wody pitnej, dlatego zawsze warto zaopatrzyć się w wodę butelkowaną,
- przebiegli lokalni sprzedawcy, co może prowadzić do nieprzyjemnych sytuacji,
- korupcja, co wymaga rozwagi przy korzystaniu z lokalnych usług,
- problemy związane z transportem na wyspie z powodu ograniczonej dostępności paliwa.
Zanzibar to także miejsce, gdzie ubóstwo jest widoczne, co może być zaskoczeniem dla niektórych odwiedzających. Choć ryzyko zakażenia malarią jest stosunkowo niskie, warto być świadomym tego zagrożenia. Tempo życia na wyspie jest zdecydowanie wolniejsze niż w zachodnich krajach, co może być frustrujące dla osób przyzwyczajonych do dynamicznego stylu życia. Dlatego zaleca się elastyczność oraz przygotowanie na nieprzewidziane wydarzenia, co z pewnością pozwoli w pełni cieszyć się urokami tej egzotycznej destynacji.
Czy Zanzibar jest odpowiedni dla każdego rodzaju turysty?
Zanzibar to niezwykła destynacja, która przyciąga turystów z różnych środowisk. Można tu spędzać czas na pięknych plażach lub odkrywać bogactwo lokalnej kultury. Malownicze wybrzeża, takie jak plaża Nungwi, oraz fascynujące życie podwodne przyciągają zarówno rodziny z dziećmi, jak i osoby podróżujące w pojedynkę. Nurkowanie w okolicy koralowych raf jest jedną z głównych atrakcji tego regionu. Odkryjemy tu także unikalną florę i faunę, co sprawia, że wakacje na Zanzibarze zapadają w pamięć.
Jednak nie można zapominać o wyzwaniach, które mogą zaskoczyć nieprzygotowanych turystów, takich jak:
- problemy ekonomiczne,
- ubóstwo,
- różnice w standardzie życia mieszkańców.
Mimo to, dostrzeganie lokalnej rzeczywistości może stać się dla wielu wartościowym doświadczeniem. Zanzibar oferuje również luksusowe resorty i hotele z pełnym wyżywieniem, które zaspokoją nawet najbardziej wymagających gości. Kultura tego miejsca, z wpływami arabskimi, indyjskimi i afrykańskimi, zachwyca wszystkich pragnących poznać historię oraz tradycje regionu.
Różnorodność Zanzibaru sprawia, że znaleźć tu coś dla każdego – zarówno dla miłośników relaksu, jak i tych, którzy poszukują ciekawej oferty kulturalnej. Każdy odwiedzający powinien być świadomy panujących warunków oraz różnic ekonomicznych, aby w pełni zrozumieć urok tej wyjątkowej wyspy.