Stanisław Okoniewski (prezes NIK)

---

Życiorys

Stanisław Okoniewski był aktywnym członkiem Organizacji Bojowej PPS. W 1905 roku odegrał kluczową rolę w współorganizacji strajku szkolnego w Radomiu. Jego działalność społeczną rozwijał w Lublinie, gdzie zorganizował Komitet Wojskowo-Rewolucyjny, równocześnie pełniąc funkcję chorążego w armii carskiej. W latach 1908–1913 kształcił się na wydziale prawa na uniwersytecie w Kazaniu, a następnie rozpoczął aplikację adwokacką w Radomiu.

W trakcie I wojny światowej został powołany z rezerwy do armii rosyjskiej, jednocześnie kontynuując studia na Wojskowej Akademii Prawniczej w Piotrogrodzie, gdzie uzyskał dyplom w 1917 roku. W sierpniu 1918 roku rozpoczął pracę w systemie sądownictwa powszechnego, obejmując funkcję zastępcy sędziego śledczego w Warszawie.

Po zakończeniu wojny, w listopadzie 1918 roku, został przyjęty do Wojska Polskiego i mianowany do korpusu oficerów sądowych w randze kapitana. Jako sędzia śledczy w Sądzie Wojskowym Okręgu Generalnego „Warszawa” zajmował się sprawami o szczególnej wadze, a jego kariera rozwijała się w Departamencie Sprawiedliwości Ministerstwa Spraw Wojskowych oraz Najwyższym Sądzie Wojskowym. 6 sierpnia 1920 roku awansowano go na majora z datą starszeństwa z 1 kwietnia 1920 roku.

Od 1922 roku Okoniewski służył w Wojskowej Kontroli Generalnej, która później przekształciła się w Korpus Kontrolerów. Z dniem 3 maja 1922 roku został zatwierdzony w stopniu majora oraz zajmował 17. lokatę w korpusie oficerów sądowych. W 1923 roku pełnił służbę w Grupie I Korpusu Kontrolerów, kierowanej przez płk. dr. Feliksa Maciszewskiego.

31 marca 1924 roku został mianowany podpułkownikiem, a w 1928 roku objął stanowisko szefa Grupy VIII Korpusu Kontrolerów. W 1930 roku został zastępcą szefa Korpusu Kontrolerów. 30 kwietnia 1931 roku przeniesiono go w stan nieczynny na rok, co dało mu czas na rozpoczęcie pracy w Najwyższej Izbie Kontroli, gdzie początkowo pełnił funkcję naczelnika Wydziału Personalnego, a później (w 1932 roku) wiceprezesa.

Po 30 kwietnia 1932 roku jego status zmienił się, przeniesiono go z korpusu oficerów kontrolerów do korpusu oficerów audytorów. Po wybuchu II wojny światowej, wraz z władzami polskimi, znalazł się w Rumunii. Na emigracji kontynuował pracę w NIK, jednak z uwagi na niepopularność został zdegradowany do roli referenta. Po ewakuacji władz emigracyjnych do Wielkiej Brytanii w czerwcu 1940 roku, pozostał jeszcze przez dwa lata we Francji, a latem 1942 roku przybył do Londynu, gdzie szybko został członkiem Kolegium NIK.

1 marca 1949 roku po raz kolejny objął stanowisko wiceprezesa tej instytucji. 1 maja 1949 roku, po przeniesieniu ówczesnego prezesa NIK, Tadeusza Tomaszewskiego, na urząd premiera rządu emigracyjnego, Okoniewski został nominowany na stanowisko kierownika NIK. 23 października 1950 roku Prezydent RP, August Zaleski, mianował go prezesem NIK, a swoje obowiązki w tej roli pełnił do końca życia.

Ordery i odznaczenia

Stanisław Okoniewski, będący wybitną postacią w historii Polski, został uhonorowany szeregiem prestiżowych odznaczeń. Poniżej przedstawiamy najważniejsze z nich:

• wielka wstęga Orderu Odrodzenia Polski przyznana 11 listopada 1962 roku,
• złoty Krzyż Zasługi, który otrzymał dwukrotnie: 10 listopada 1928 roku oraz 10 listopada 1938 roku.

---

Oceń: Stanisław Okoniewski (prezes NIK)

---